Cebur nuju daging

Gaguritan Bagus Diarsa

Saking Wikipédia
Aran liyanangaguritan·bagusdyāŕṣa
Pinanggal asal1910
Kawedar kapertama ringSingaraja miwah Sidemen
Basa(-basa)Basa Kawi
Juru tulisMekel Trena
LakaranLontar
Ukuran30 cm x 3,5 cm
FormatGaguritan
AksaraAksara Bali
Lempir59 miwah 51
Ngranjing Koleksi ringKapustakaan Kantor Dokuméntasi Budaya Bali
Klasifikasi Gedong KirtyaItihasa

Gaguritan wantah silih tunggil kasusastraan tembang sané nganggén basa Bali. Gaguritan Bagus Diarsa Gĕguritan Bagus Diarsa puniki nyaritayang indik kauripan pragina utama, inggih punika Bagus Diarsa, sane seneng adu ayam. Dija ja ada ayam jago, ia ada. Bagus Diarsa madue rabi sane mapesengan Ni Sunda Adnyana tur madue pianak adiri. Sabilang wai yen maplalian jago ia terus kalah, kanti sedek dina anu ia matemu teken anak lingsir (Bagawan). Anake odah ento ngorahin I Bagus Diarsa, “Yen cai dot ngalih jago juang, laut kema kangin tur aba bulun siape ene, lebang yen suba teka di perempatan.” Sesampune nemuang pempatan, lepasin bulun ayam punika tur Ida Bagus Diarsa prasida lunga ke swarga neraka nyingakin atma sane akeh sane sampun polih phalanyane salami maurip. Sajeroning pamargin Ida Bagus Diarsa ring suarga miwah naraka, Ida matemu sareng Ida Batara Guru saha ngicenin piteket indik dados manusa tur dados pamucuk ring jagate. Irika raris I Bagus Diarsa kaicen waranugraha marupa ayam miwah mirah sane dahat luih pisan, raris mawali ka jagate. Sedek dina anu wenten uleman adu ayam sane kalaksanayang olih I Gusti Agung, sangkaning sombongnyane Gusti Ngurah Agung pamuputne kapademang olih Ida Bagus Diarsa ring adu ayam mawinan prajurune nguber Bagus Diarsa.

Ring geguritan puniki wenten makudang-kudang pragina sane kaceritayang, inggih punika, I Gusti Ngurah Agung, I Gusti Nyoman Sulaksana, Ni Sunda Adnyana, Wira Citta miwah sane lianan. Geguritan puniki madaging pabesen indik sapunapi patutne iraga dados manusa ring jagate puniki, miwah ajah-ajahan indik sapunapi dados pamucuk. Ring sesuratannyane sane ngulangunin, sesuratan geguritan puniki nganggen uger-uger yening sabilang wenten kruna sane nganggen (surang) suku kata sane pinih untat pastika nganggen (dwita), nanging taler ring sajeroning nyurat yening wenten kruna sane nganggen suku kata /re/ (pepet) sang sane nyurat tetep nganggen (re repa) utawi gantungannyane.

Naskah puniki mawit saking lontar druen Mekel Trena ring Puri Kawan Buleleng. Kaketik olih I Nyoman Suryana tanggal 3-121983 tur kasalin malih dados naskah lontar olih I Dewa Gde Catra antuk alamat Jl. Untung Surapati, Gg. Flamboyan, No 2 Amlapura tur katureksa olih I Ketut Ginarsa tanggal 11-15-1988.

Pustaka

[uah | uah wit]

Pranala jaba

[uah | uah wit]