Wesi

Saking Wikipédia
Wesi, 26
Wesi
wĕsi
Cingakanlogam nyalang mawarna klau
Bobot atom standar Ar, std(Fé)55.845(2)[1]
Wesi ring tabél périodik
Hidrogén Hélium
Litium Bérilium Boron Karbon Nitrogén Oksigén Fluorin Néon
Natrium Magnésium Aluminium Silikon Phosfor Urirang Klorin Argon
Potasium Kalsium Skandium Titanium Vanadium Kromium Mangan (datu) Wesi Kobalt Nikel Temaga Séng Gallium Gérmanium Arsenik Sélénium Brom Kripton
Rubidium Strontium Ittrium Zirkonium Niobium Molibdénum Téknésium Ruthénium Rhodium Palladium Pérak Kadmium Indium Timah Antimoni Téllurium Yodium Xénon
Sésium Barium Lanthanum Sérium Praséodimium Néodimium Prométhium Samarium Éuropium Gadolinium Terbium Disprosium Holmium Érbium Thulium Itterbium Lutésium Hafnium Tantalum Tungstén Rhénium Osmium Iridium Platinum Mas Rasa (datu) Thallium Timbal Bismuth Polonium Astatin Radon
Fransium Radium Aktinium Thorium Protaktinium Uranium Néptunium Plutonium Amérisium Curium Berkélium Kalifornium Éinsteinium Fermium Méndelevium Nobélium Lawrénsium Rutherfordium Dubnium Seaborgium Bohrium Hassium Meitnérium Darmstadtium Roéntgénium Kopernikium Nihonium Flérovium Moskovium Livermorium Ténnessin Oganésson




Ru
manganwesikobalt
Wilangan atom (Z)26
Watekgolongan 8
Périodepériode 4
Blok  blok-d
Konpigurasi éléktron[Ar] 3d6 4s2
Éléktron per kulit2, 8, 14, 2
Cecirén pisik
Pase ring STPpadet
Titik lebur1811 K ​(1538 °C, ​2800 °F)
Titik didih3134 K ​(2862 °C, ​5182 °F)
Kapadetan (nampek s.r.)7.874 g/cm3
ri kala éncéh (ring t.l.)6.98 g/cm3
Panes fusi13.81 kJ/mol
Panes panguapan340 kJ/mol
Kapasitas panes molar25.10 J/(mol·K)
Tekanan uap
P (Pa) 1 10 100 1 k 10 k 100 k
at T (K) 1728 1890 2091 2346 2679 3132
Cecirén atom
Paindikan oksidasi−4, −2, −1, 0, +1,[2] +2, +3, +4, +5,[3] +6, +7[4] (oksida ampotér)
Kaéléktronégatipanskala Pauling: 1.83
Wasa ionisasi
  • ka-1: 762.5 kJ/mol
  • ka-2: 1561.9 kJ/mol
  • ka-3: 2957 kJ/mol
  • (malih)
Jeriji atomémpiris: 126 pm
Jeriji kovalénLow spin: 132±3 pm
High spin: 152±6 pm
Cecirén liyanan
Rupa alamiprimordial
Struktur kristalkubus mapusat badan (bcc)
Body-centered cubic crystal structure for wesi

a=286.65 pm
Struktur kristalkubus mapusat muka (fcc)
Face-centered cubic crystal structure for wesi

ri antara 1185–1667 K; a=364.680 pm
Kagelisan swara pales tipis5120 m/s (ring r.t.) (éléktrolitik)
Ékspansi térmal11.8 µm/(m⋅K) (ring 25 °C)
Konduktivitas térmal80.4 W/(m⋅K)
Resistivitas listrik96.1 nΩ⋅m (ring 20 °C)
Curie point1043 K
bacakan magnétikferromagnetic
Modulus Young211 GPa
Modulus Shear82 GPa
Modulus Bulk170 GPa
Rasio Poisson0.29
Kakatosan Mohs4
Kakatosan Vickers608 MPa
Kakatosan Brinell200–1180 MPa
Nomor CAS7439-89-6
Lelintihan
Panemuansadurung 5000 BC
Isotop utama wesi
Iso­top Kalimpahan Paruh-idup (t1/2) Mode paluruhan Pro­duk
54Fe 5.85% tegteg
55Fe syn 2.73 y ε 55Mn
56Fe 91.75% tegteg
57Fe 2.12% tegteg
58Fe 0.28% tegteg
59Fe syn 44.6 d β 59Co
60Fe trace 2.6×106 y β 60Co
Kategori:Wesi
| pustaka

Wesi (aksara Bali: wĕsi) silih tunggil datu kimia antuk masimbol Fe (saking Latin: ferrum) miwah nomor atom nyané 26. Punika logam sané rumasuk ring deret transisi kapertama miwah golongan 8 saking tabel periodik. mawit massa punika datu pinih umum ring Gumi, tepat ipun sesampun oksigén (sawatara 32,1% miwah 30,1%), ngawentuj akéhan inti jaba miwah inti jero gumi. Punika datu ring kerak gumi sané pinih umum kaping papat.

Ring wentuk logam nyané, wesi kapah katemuin ring kerak gumi, kawatesan antuk pangendapan olih meteorit. Wiji wesi, sewalikné, rumasuk pinih akéh kerak gumi, yadiastun ngaékstraksi logam prasida kaanggén kiln miwah tungku prasida nganti 1500 °C utawi ring duurné malih, sawatara 500 °C langkung duur saking sané karereh antuk smelt temaga. Manusa Éurasia prasida ngolah punika sawatara 2000 SM,Mal:Not in body miwah pawigunaan piranti miwah sanjata wesi kakawitin ngingsirang paduan tembaga, ring makudang wewengkon, wawu kamargiang ring 1200 SM. Lelintihan punika kaanggel transisi saking Aab Perunggu nuju Aab Wesi. Ring gumi modern, paduan wesi, sekadi baja, inox, wesi tuang miwah baja khusus pinaka logam industri umum, mawiana kakuatan ipun miwah biaya sané mudah.

Pamukaan wesi murni punika alus mawarna klau masawang perak sekadi meka. Menawi, besi aluh mareaksi sareng oksigén miwah toya ngasilang hidrat miwah oksida wesi saking soklat manados ireng, ketah kaaranin karat. Nénten sekadi oksida saking makudang logam tiosan, sané ngawentuk lapisan passivating, karat magenah luwih akéh saking logam nyané, asapunika ipun ngelupak, ngenahang pamukaan anyar antuk kakorosi.

Raga manusa gedé kadiri sawatara 4 gram (0,005% bobot raga) zat wesi, akéh ring hemoglobin miwah mioglobin. Kakalih protein pinaka mawiguna antk metabolisme vertebrata, punika transportasi oksigén olih getih miwah nyimpen oksigén ring daging. Antuk ngapertahanang tingkat sané karereh, metabolisme zat besi manusa ngarereh minimal zat wesi ring ajengan. Wesi taler logam ring situs aktif saking akéh enzim redoks patut kahubungin sareng réspirasi sél taler oksidasi miwah réduksi ring entikan miwah buron.[5]

Mawit kimiawi, wilangan oksidasi wesi sané pinih ketah punika wesi (II) miwah wesi (III). Wesi medué akéh ceciren saking logam transisi tiosan, rumask datu golongan 8 liyanan, ruthénium miwah osmium. Wesi ngawentuk senyawa ring pentang wilangan oksidasi, −2 nganti +7. Wesi taler ngawentuk akéh senyawa koordinasi; sekadi ferrocene, ferrioxalate, miwah Pelung Prussian, medué aplikasi industri, médis, utawi panilikan sané substansial.

Pustaka[uah | uah wit]

  1. Méija, Juris; et al. (2016). "Atomic weights of the elements 2013 (IUPAC Technical Report)". Pure and Applied Chemistry. 88 (3): 265–91. doi:10.1515/pac-2015-0305.
  2. Ram, R. S.; Bernath, P. F. (2003). "Fourier transform emission spectroscopy of the g4Δ–a4Δ system of FeCl". Journal of Molecular Spectroscopy. 221 (2): 261. Bibcode:2003JMoSp.221..261R. doi:10.1016/S0022-2852(03)00225-X.
  3. Demazeau, G.; Buffat, B.; Pouchard, M.; Hagenmuller, P. (1982). "Recent developments in the field of high oxidation states of transition elements in oxides stabilization of six-coordinated Iron(V)". Zeitschrift für anorganische und allgemeine Chemie. 491: 60–66. doi:10.1002/zaac.19824910109.
  4. Lu, J.; Jian, J.; Huang, W.; Lin, H.; Li, J; Zhou, M. (2016). "Experimental and theoretical identification of the Fe(VII) oxidation state in FeO4". Physical Chemistry Chemical Physics. 18 (45): 31125–31131. Bibcode:2016PCCP...1831125L. doi:10.1039/C6CP06753K. PMID 27812577.
  5. "Iron". Micronutrient Information Center, Linus Pauling Institute, Oregon State University, Corvallis, Oregon. April 2016. Kaaksés 6 March 2018.