Arjunawiwaha

Saking Wikipédia
Arjunawiwaha
Bali
Aran liyanankakawin·​ᵒaŕjuṇawiwaha
SorohSusastra
Pinanggal asal1030
Kawedar kapertama ringKerajaan Kahuripan
Basa(-basa)Basa Kawi
PangawiMpu Kanwa
Lakarandon ental
Ukuran35,2 miwah 42,3 cm x 3,3 miwah 3,6 cm
FormatGaguritan, Prasi, Paparikan miwah Kakawin
AksaraAksara Bali miwah aksara Jawa
DagingEpos Mahabharata
Lempir146, 58 miwah 38
Ngranjing Koleksi ringGedong Kirtya, Museum Mpu Tantular, Beng, Gianyar, Gianyar, Sawan, Kapustakaan Kantor Dokuméntasi Budaya Bali miwah Balai Bahasa Bali
Klasifikasi Gedong KirtyaItihasa

Kakawin Arjunawiwaha (aksara Bali: kakawin·​ᵒaŕjuṇawiwaha; Jawa: ꦏꦏꦮꦶꦤ꧀​ꦄꦂꦗꦸꦤꦮꦶꦮꦲ) inggih punika kakawin kapertama saking Jawa Timur. Karya sastra puniki kasurat olih Mpu Kanwa ring masa pamrentahan Prabu Airlangga, sané mamerintah ring Jawa Timur saking warsa 1019 ngantos 1042 Masehi. Kakawin puniki kirang langkung kagubah ring warsa 1030.

Kakawin puniki modifikasi saking carita sejarah ring Mahabharata, utamannyané Adi Parwa. Kakawin puniki nyaritayang indik palampah Arjuna ngaruruh sanjata sakti pasuecan Bhatara Siwa. Duk warsa 1019-1042, carita Arjuna matapa puniki kasalin basa tur kasurat marupa kakawin mabasa Jawi purwa olih Mpu Kanwa. Pangriptan kakawin puniki kalaksanayang duk kaprabon Raja Airlangga.

Ring pangawit kakawin puniki wénten carita indik Arjuna nglaksanayang patapan ring Giri Mahameru, matetujon ngamolihang sanjata saking Bhatara Indra. Laut punika, ida kagoda olih dedari. Kewanten Arjuna lulus ring gegodaan punika. Maka pasueca, ida kaicen sanjata sakti olih Bhatara Indra. Wenten taler carita daweg Arjuna ngamademang raksasa Niwatakawaca sané ngusak-asik ring swargaloka tur ngawe para dewatané sami pada ngungsi.

Kakawin puniki, yadiastun ring akudang carita tan anut ring sejarah asline, wantah kaloktah pisan ring Bali. Kakawin puniki pinih sering kaketus tur kaplajahin ring sekolah-sekolah. Kewanten, yéning kadadosang rujukan sejarah, kakawin puniki tan anut duaning akeh satuannyané kamodifikasi. Wenten makeh pahpahané nenten manut ring Mahabharata manut aslinnyané sané karipta olih Ida Maharsi Wyasa. Nika mawinan, kakawin puniki ngranjing ring karya sastra, boya sejarah.

Pustaka[uah | uah wit]