Kakawin Atlas Bhumi

Saking Wikipédia
Atlas Bumi
Aran liyanankakawin·ᵒatlas·bhūmi
SorohSusastra
Pinanggal asal19 abad
Kawedar kapertama ringPemecutan, Dénpasar Barat, Dénpasar
Basa(-basa)Basa Kawi
Juru tulisTjokorda Made Agung Pamecutan
Ukuran50 cm x 3,5 cm
FormatKakawin
AksaraAksara Bali
Lempir13
Ngranjing Koleksi ringGedong Kirtya
Klasifikasi Gedong KirtyaTantri

Kakawin Atlas Bhumi silih tunggil kakawin sané maumur nguda, kakawi ring paralihan abad 19 nuju abad 20 M. Dresta kontemporer nganikayang pinaka Kakawin Atlas Bhumi karya saking Tjokorda Madé Agung Pamecutan (1876-1906), raja pinih ungkur saking Krajaan Badung ring Bali Kelod sané kasub dados pujangga antuk koléksi kapustakaan sané akéh.[1] Daweg punika, perlu kauratiang daging saking lontar puniki nénten nganikayang utawi nganggit parab pangawi, asapunika indik puniki nénten prasida kapastika.

Kakawin puniki kakawitin saking carita pariptayan miwah struktur gumi sakadi kauningin ring kosmologi Sansekerta, sané kagubah saking suratan Jawi Kuna abad 10 M Brahmandapurana.[2]. Sawusan punika, sang pujangga makta pawacén ring pamargian ngiterin gumi antuk ngapidartayang asiki-siki genah sané tan kauningin pujangga katemuin ring satunggil atlas cetak modérn. Pidarta punika boya déskripsi rinci indik géopolitik soang-soang genah, luwih antuk lis aran kota miwah dura negara mawit genah nyané. Makudang aran kanikayang sekadi Ābsi (Abyysinna, Étiopia), Asakāndareya (Aléxandria), Amérika, Cina, Itsĕrlan‌ (Switzerland), Jĕpan‌, Kastambul (Istanbul), Lĕngkapura (Sri Lanka), Madagaskar, Ruslan (Rusia), Winĕn (Vienna) msl. Irika sang pujangga ngasengguh kota Tūryyān (Turin) dados ibukota Itali, patut kota Turin pinaka ibukota kapertama Krajaan Italia modérn ri tatkala kapertama kaadegang warsa 1861. Punika ngingikang atlas sané kaanggén sang pujangga minab kacétak riantara warsa 1861 nganti warsa 1865 (ri kala ibukota Krajaan Italia kagingsirang nuju Firénzé). Ring tengah kawian, sang pujangga méweh sareng makudang aran sané ten ketah sané polih ida surat, sang pujangga nunas sinampura majeng pawacén krana méweh ring pawacénan miwah ngagubahan sastra Éropa ring rupa bait, sadurung ida ngalanturang malih indik gumi nyané. Sasampun pidarta gumi puput, sang pujangga ngentosin topik indik lelintihan cutet krama Bali, sané kasarengin antuk déskripsi rinci indik masan dingin ring Éropa. Kawian puniki kapuputin sareng panunasan sinampura saking sang pujangga antuk sajebag kakirangan ring pangawian kakawin punika.[3]

Pustaka[uah | uah wit]

  1. Agastia, Ida Bagus Gdé (1994). Kesusastraan Hindu Indonésia, Sebuah Pengantar. Denpasar:Yayasan Dharma Sastra. p. 88.
  2. Phalgunadi, I Gusti Putu (2000). The Indonésian Brahmanda Purana. Sundeep. p. 288-399. ISBN 81-7574-088-4.
  3. Creese, Helen (2007), "Curious Modernities: Early Twentieth-Century Balinese Textual Explorations" (PDF), The Journal of Asian Studies, 66 (3): 723-758[permanent dead link]

Pranala jaba[uah | uah wit]