Pura Pancering Jagat Terunyan

Saking Wikipédia
Pura Pancering Jagat Terunyan
Peta
Inpormasi umum
TipePura
Pakem UndagiArsitektur Bali
GenahKobér Indonésia Kintamani, Bangli, Bali
MargiTerunyan, Kintamani, Bangli, Bali
Koordinat8°15′06″S 115°25′34″E / 8.251559°S 115.426204°E / -8.251559; 115.426204Koordinat: 8°15′06″S 115°25′34″E / 8.251559°S 115.426204°E / -8.251559; 115.426204

Pura Pancering Jagat Terunyan (Pura Bali Dèsa Pancering Jagat Bali) inggih punika silih tunggil pura sané pinih purwa ring pulo Bali tur madué tetamian saking aab megalitikum marupa patung tegehnyané 4 méter. Pura punika magena ring sisi kangin Danu Batur, ngranjing wewidangan Désa Terunyan, Kintamani, Bangli tur pinaka silih tunggil désa Bali Aga sajabaning Tenganan miwah Sembiran. Lawang pura puniki magenah ring sisi kauh sangkaning penduduk Désa Trunyan madué pikayun yéning sisi kelod sisi sané nuju ka Danu Batur. Odalan ring pura puniki duk Purnamaning Sasih Kapat kirang langkung ring bulan Oktober pinaka rahina embasnyané Ratu Sakti Pancering Jagat. Ring piodalan taler kasolahang Tari Barong Brutuk pinaka pakéling pawiwahan pantaraning Ratu Sakti Pancering Jagat sareng Ratu Ayu Dalem Pingit.[1]

Legenda[uah | uah wit]

Duk kapurwan, krama sané meneng ring belongan Cimelandung ring sisi kelod désa Trunyan mangkin. Genah mangkin dumun wantah dalem pinaka sétra genah sawa sané sampun maabén marupa alas kidang. Kacritayang, silih tunggil jadma jagi maboros kidang kasarengin asunnyané. Asu punika ngongkong tur kacingak patung ageng kirang langkung 9 cm sané neket di tanah. Jadma punika nekepin patung sareng saab lantur nyaritayang sareng krama désa lianan. Patung punika sayan ageng ngrahina ngawinang kramané ngadegang palinggih gedong anggén mamuja. Nanging kantun kentuk ngantos kakaryanin méru tumpeng solas. Wangunan punika dados cihna saking Pura Désa Pancering Jagat Bali.[2]

Sumber prasasti[uah | uah wit]

Komplek Pelinggih Maospait madué sarwa prasasti sané madaging lelintihan désa Trunyan. Goris prasida nerjemahang kalih prasasti sané kasengguh Terunyan AI miwah Terunyan AII. Prasasti Terunyan AI kamedalang saking Keraton Singha Mandawa guna nganikain pemerintah Désa Terunyan ngwangun kuil anggén nyungsung Bhatara Datonta. Kramané patut miara kuil tur nénten kakeniang pajeg malih pinaka upahnyané. Prasasti Terunyan B (833 Saka) dados lanturan saking Prasasti Terunyan A. Prasasti Air Rawang (833 Saka) madaging indik krama sané meneng ring wewidangan Terunyan sisi kangin danu Batur wenang nutug ring upakara Déwa sané pinih ageng nyabran sasih Bhadrawada. Ring upacara punika, patung Déwa jagi masiram tur kadagingin sahayan padang (padang saking désa Air Rawang).

Pustaka[uah | uah wit]

  1. anonim. "Désa Trunyan". Pemerintah Kabupatén Bangli. Kaarsipin saking versi asli tanggal 22 October 2020. Kaaksés 15 May 2020.CS1 maint: uses authors parameter (link)
  2. James Danandjaja (1989). Kebudayaan petani désa Trunyan di Bali. Penerbit Universitas Indonésia. ISBN 979-456-034-0.CS1 maint: uses authors parameter (link)