Candi Barong

Saking Wikipédia
Candi Barong
Candi Barong sareng dadua candi utama ring baduur teras.
Candi Barong magenah ring Jawa
Candi Barong
Location within Jawa
Inpormasi umum
Pakem Undagicandi
KotaDusun Candisari, Désa Sambirejo, Prambanan, Sléman, DIY
Negara Indonésia
PuputAab ka-19/ka-10 Masehi
Candi Barong

Candi Barong (aksara Bali: candibaroŋ) inggih punika candi macorak Hindu sané magenah ring ajeng bukit Dusun Candisari, Désa Sambirejo, Prambanan, Kabupatén Sléman, Yogyakarta.[1]

Lelintihan[uah | uah wit]

Candi puniki kawangun sawatara abad ka-9 miwah abad ka-10, tur kadadosang paninggalan Kerajaan Medang ring galahnyané Mataram. Candi puniki kacundukin ring abad ka-20 tur wentuknyané sampun nénten becik ri tatkala ngajimbarang tegal tebu antuk ngaryanin pabrik gula olih anak Belanda. Candi Barong madué wasta lianan inggih puniki Candi Sari Suragedug. Wasta punika kasurat ring Prasasti Ratu Baka nganggén basa Sanskerta. Ring prasasti punika kacritayang raja sané mawasta Sri Kumbaja sané ngawangun tigang lingga sané mawasta Krttiwasalingga, Triyarbakalingga, miwah Haralingga. Ritatkala lingga punika kawangun, Sri Kumbaja kasarengin olih Déwi Sri, Déwi Suralaksmi, miwah Déwi Mahalaksmi. Katiga lingga sané kakaryanang punika kapercaya dados wangunan Candi Barong. Manut saking Prasasti Pereng sané mawarsa 863 Maséhi kasurat Rakai Walaing Pu Kumbhayoni ngicénin carik miwah kalih bukit ring Tamwahurang ring warsa 784 Saka utawi 860 Maséhi. Carik miwah bukit punika kaicén antuk pameliharan wangunan suci Syiwa sané kawastanin Bhadraloka. Manut saking sané kabaosang olih para ahli, wangunan punika katuju dados Candi Barong.

Wangunan[uah | uah wit]

Candi punika magenah ring sisi kelod kangin wawengkon Ratu Boko, ring sornyané nanging kantun magenah ring bukit sané pateh, bukit Batur Agung ring tegehnyanné 199 méter ring ajeng pasihé. Ring sisi kelod kauh, ring sor bukit, magenah Candi Banyunibo, wangunan Buddhis. Ring genah kelod kangin candi puniki tur dohnyané sawatara 2 kilométer wénten Candi Ijo. Lianan saking punika, wénten taler situs-situs arca Ganésha, Candi Miri, Candi Dawangsari, miwah Candi Sumberwatu. Wawengkon candi puniki madué siki pintu ngranjing ring sisi kauh tur nuju tigang tingkat genah. Genah kapertama miwah kaping kalih nénten wénten malih wangunan candi, wiadin wénten sisa lantai. Genah kaping kalih punika genah mabuka sané jimbar. Sadurung ngranjing ring genah kaping tiga wénten kori paduraksa alit sané ngapit tangga nuju ring ajeng. Ring genah pinih tegeh wénten kalih wangunan candi sané mawiguna antuk mamuja Déwa Wisnu miwah Déwi Sri. Makakalih candi punika madué ukuran sawatara 8,18 m x 8,18 m tur tegehnyané 9,05 méter. Wangunan candi-candi utama punika nénten madué pintu ngranjing, nika mawinan upacara pamujaan kalaksanayang ring sisin wangunan punika.

Ritatkala kacundukin, candi puniki sampun runtuh. Candi punika kabecikang ring warsa 1987, inggih punika kalih candi utama punika kasusun malih. Candi punika puput kabecikang ring warsa 1992, tur kalanturang olih mecikang talud miwah pagar. Ritatkala ngamecikang punika, kancundukin arca Déwa Wisnu miwah Déwi Sri. Lianan saking punika, kacundukin taler arca Ganésha miwah makudang-kudang peripih kotak sané kabuat saking batu andésit miwah batu putih. Ring silih tunggil pripih wénten lembaran-lembaran pérak miwah emas sané sampun kasurat, nanging suratan punika nénten prasida kawacén. Lianan saking pripih punika, wénten taler makudang-kudang alat umah, minakadi mangkuk keramik, mata panah, guci, miwah sinduk.

Candi puniki genah mamuja Wisnu, nika mawinan candi puniki istiméwa. Ketahnyané candi-candi ring Jawa Tengah mamuja Déwa Syiwa utawi masifat Syiwaistis. Lianan saking punika, struktur marundak tur pusat pamujaan ring sisi pinih kangin nénten sakadi candi-candi ring galah Medang, sané wangunan utamannyané magenah ring pusat wawengkon. Candi Ijo manten sané masaih rupannyané. Struktur marundak punika kapercaya dados éksprési asli Indonésia. Candi puniki ngamolihang wasta 'barong' krana wangunan utama candi madué hiasan kala miwah makara ring relung sakadi candi sané ketah ring Jawa tur masaih sakadi barong.

Pustaka[uah | uah wit]

  1. "Candi Barong Yogyakarta". www.gudeg.net (ring Indonesia). Kaaksés 2020-11-24.