Tirta Empul Apuan

Saking Wikipédia
Pura Tirta Empul Apuan
pura​tiŕta​hĕmpul·​ᵒapuwan·
Pura Tirta Empul Apuan
Peta
Inpormasi umum
TipePura
Pakem UndagiBali
GenahDésa Apuan, Kecamatan Susut, Kabupatén Bangli, Bali
MargiDésa Apuan
KotaKabupatén Bangli
NegaraIndonésia
Koordinat8°28′40″S 115°19′43″E / 8.477687248442896°S 115.32851893496719°E / -8.477687248442896; 115.32851893496719Koordinat: 8°28′40″S 115°19′43″E / 8.477687248442896°S 115.32851893496719°E / -8.477687248442896; 115.32851893496719
Genah malukat Pura Tirta Empul Apuan

Tirta Empul Apuan inggih punika pura sané magenah ring désa adat Apuan, Désa Apuan, Kecamatan Susut, Kabupatén Bangli. Genah pura puniki kasengguh pangulun tukad, krana dados sumber toya sané membah ring pura puniki. Wénten tigang sumber toya sané membah ring tukad puniki. Pura Tirta Empul pinaka genah Rsi Markandya mayogya ri tatkala meneng ring Bali. Ring galah punika kantun pamerintahan Raja Tamanbali. Genah puniki kawastanin Tirta Empul krana wénten tigang kepulan sumber toya sané mawit saking genah punika.[1]

Sumber Toya[uah | uah wit]

Ring jaba tengah wénten kalih sumber toya sané ketah kaanggén upakara déwa yadnya sakadi upakara mlasti ri tatkala piodalan ring pura kahyangan tiga ring désa punika. Lianan saking punika, wénten kalih telaga ring tengen miwah kiwa pura. Ring telaga sané tengen kajangkepin olih balé agung ring tengahing telaga. Telaga sané kiwa nénten madué telaga. Makakalih telaga punika pinaka cihna Brahma miwah Wisnu. Simbol Brahma sané inggih punika telaga sané madaging balé agung, tur simbol Wisnu inggih punika telaga sané madué kolam manten. Ketahnyané toya sané magenah ring jaba sisi kaanggén antuk nginem olih kramané irika, tur tirtannyané mawiguna antuk nglebur mala ring raga. Wénten taler tirta pangentas sané pancorannyané sampun kasaihang genahnyané. Nika mawinan, kalih sumber toya sané wénten ring jaba tengah kaanggén ka luhur utawi déwa yadnya, lianan saking punika tirta sané wénten ring jaba sisi antuk katebén (pitra miwah manusa yadnya) pinaka pamuput pangabénan utawi malukat.

Piodalan[uah | uah wit]

Ri tatkala piodalan ring pura Kahyangan Tiga, makasami sasuhunan mlasti iriki. Makasami tapakan sané mastana ring Kahyangan Tiga miwah Subak kalinggihang ring jaba tengah. Lianan saking punika, yéning wénten sané mabayuh dados malukat ring jaba tengah. Nanging, yéning pacang malukat biasa dados ring pancoran jaba sisi manten. Sarana sané kaperluang inggih punika ngaturang canang utawi pejati.

Pura sané magenah ring ajeng tukad miwah ring sor tebing puniki, madué patung macan. Wewengkon punika kaprecaya dados genah netralisasi ilmu hitam. Pura punika kaamong olih désa adat Apuan. Désa puniki madué kalih banjar, inggih punika banjar Apuan Kaja miwah banjar Apuan Kelod. Akéh krama sané ngempon pura puniki sawatara 238 krama banjar pangarep. Piodalan kalaksanayang ring Buda Wagé Merakih tur nyabran nem sasih. Piodalan punika kalaksanayang tiga rahina manten. Ring rahina suci sakadi purnama, tilem, miwah kajeng kliwon, ketahnyané kramané rauh antuk malukat, tur wénten taler sané mabakti manten. Krama irika precaya pura puniki dados linggih Bujangga, nika mawinan nyabran piodalan nénten kapuputang olih Pedanda.

Tata Cara Malukat[uah | uah wit]

Ring krama sané pacang malukat iriki, mangda nyagayang sarana pejati. Ri tatkala malukat pacang kaamong olih Jro Mangku Srigati.

Galéri[uah | uah wit]

Pustaka[uah | uah wit]

  1. "PENGLUKATAN PURA TIRTA EMPUL APUAN". Desa Apuan Kecamatan Susut Kabupaten Bangli. Kaaksés 2023-02-05.