Pura Kehen

Saking Wikipédia


Pura Kehen
Komplek Pura Kehen ring Kabupatén Bangli, Bali.
Peta
Aran sadurungnyanéPura Hyang Api, Pura Hyang Kehen
EtimologiApi
Inpormasi umum
TipePura
Pakem UndagiBali
GenahCempaga, Bangli, Bali, Indonésia
Koordinat8°26′31″S 115°21′36″E / 8.441827°S 115.359902°E / -8.441827; 115.359902Koordinat: 8°26′31″S 115°21′36″E / 8.441827°S 115.359902°E / -8.441827; 115.359902
Estimasi puputAbad ka-13 M
Pura Kehen

Pura Kehen utawi Poera Kehen inggih punika silih tunggil pura sané wénten ring Pulo Bali, Indonésia kirang langkung 45 km saking Kota Dénpasar. Pura puniki taler kasengguh Pura Hyang Api sané magenah ring Désa Campaga Kecamatan Bangli, Kabupatén Bangli. Kruna kehen maartos api.[1] Pura puniki mabinayan waninan nénten madaging candi bentar sakadi Pura Kahyangan Jagat lianan. Lawangnyané nganggén candi kurung. Taler wénten Balé Kulkul ring carang taru bingin pinaka cihna saking Pura Kehen tur ngawinang Pariwisata nglimbak irika.[2]

Lelintihan[uah | uah wit]

Méweh ngrereh galah sané pastika ngananin indik rahina napi Pura Kehen kawangun. Nanging, wénten tatiga prasasti sané mapaiketan sareng pura puniki. Prasasti kapertama akéhnyané 8 baris nganggén basa Bali Kuno sané madaging parab Hyang Karinama, pinaka Hyang Api ring Désa Simpat Bunut (“Wangunan pertapaan di Hyang Karinama jnganangan Hyang Api di Wanua di Simpat Bunut- Hyang Tanda”). Kirang langkung madué warsa 804-836 Saka (882-914 Maséhi). Lantur, indik prasasti kaping kalih sané kasurat nganggén Basa Jawa Kuno akéhnyané 10 baris madaging parab Senapati Kuturan, Sapatha miwah parab-parab punggawa raja sané lianan. Prasasti katiga madaging indik tata cara krama drika ri kala nglaksanayang upakara ring Pura Kehen duk warsa 1126 Saka (1204 Maséhi). Prasasti puniki taler madaging parab Raja Sri Dhanadhiraja pinaka putra saking Raja Bhatara Paraméswara miwah cucu dari Bhatara Guru Sri Adhikunti sareng rabinyané Bhatara Sri Dhanadewi.[3]

Wasta Hyang Api kamuat ring prasasti kapertama sané dados Hyang Kehen ring prasasti katiga salanturnyané ngantos mangkin dados Pura Kehen. Sangkaning puniki, minab Pura Kehen sampun wénten saking 804-836 Saka ring panguntat masa IX utawi purwaning masa X maséhi. Kawéntenan Pura Kehen taler mapaiketan sareng lelintihan Désa Bangli kamuat ring prasasti 705 Prasasti Pura Kehen C. Dagingnyané indik anak isteri maturan ring Pura Kehen saking napi sané kapolihang ring jagaté. Ring pamarginnyané, désa, banjar miwah pura sané ngranjing ka wewidangan Désa Bangli makasami mapaiketan kasengguh Gebog Domas. Nika mawinan makasami dados pangempon ring Pura Kehen. Kramané puniki ketah kasengguh Bebanuan Pura Kehen. Sané ngranjing ring sekaa punika wantah Banjar Blungbang, Banjar Pule, Banjar Kawan, Banjar Pande, Banjar Tegallalang, Banjar Geria, Banjar Nyalian, Banjar Penatahan, Banjar Tanggahan Peken, Banjar Pukuh, Banjar Demulih, Banjar Pengelipuran, Banjar Kubu, Banjar Bebalang, Banjar Tegal, Banjar Sedit, Banjar Gancan, Banjar Sembung, Banjar Petak, Banjar Gunaksa, Banjar Pekuwon, Banjar Tegal Suci, miwah Banjar Sidembunut.

Wadah Gebog Domas miwah Bebanuan Pura Kehen satmaka simbol ring wewidangan Désa Bangli sané masikian. Manut bebaosan saking Jero Gedé sareng panglingsir Puri Agung Anak Agung Gedé Bagus Ardhana, dumun ring masa keraton, Bebanuan ngamolihang sarana miwah pangajahan saking puri utawi keraton, tur kawantu ri kala wénten upakara ring Pura Kehen. Mangkin taler kawantu olih Pemerintah Kabupatén Bangli.

Taru Bingin[uah | uah wit]

Taru bingin sané ageng ring wewidangan Pura Kehen taler disakralkan olih kramané. Kapercaya yéning carang taru punika elung jagi wénten grubug. Taler saking genah elungnyané prasida kauningin sang sané jagi keni grubug saking tetamian dumun. Umpaminyané, ri kala raja jagi lebar carang taru ring kaja kangin sané elung. Yéning carang taru ring sisi kaja kauh sané elung cihna wénten padanda sané taler jagi lebar. Yéning krama sané pacang katibén grubug cihnanyané carang saking sisi kelod kangin utawi kelod kauh sané elung.

Galeri[uah | uah wit]

Pustaka[uah | uah wit]

  1. Girinatha, Aa Ngurah (28 Juni 2016). "Berdiri Abad ke-9, Terkait Asal-usul Kota Bangli". Pos Bali. Kaarsipin saking versi asli tanggal 23 August 2017. Kaaksés 9 May 2020.
  2. "Pura Kehen Bangli, Wisata Religi Pura dengan Keunikan dan Nilai Sejarah Tinggi". Kintamani.id. Kaaksés 9 May 2020.
  3. "Pura Kehen". Sejarah Bali. Kaarsipin saking versi asli tanggal 11 February 2017. Kaaksés 9 May 2020.