Taman nasional

Saking Wikipédia
Taman Nasional Bogd Khan Uul ring Mongolia silih tunggil wewengkon pinih lami kalastariyang sané mangkin kaaranin taman nasional.
Taman Nasional dados genah spésiés sané kasaibin antuk ngamanakang. Gambar Orangutan Sumatra (Pongo abelii) ring Taman Nasional Gunung Léuser, Acéh, Indonésia. Ring genah punika dados bénténg sané ungkur antuk palestarian Orangutan Sumatra.

Taman Nasional silih tunggik taman sané keanggén tatujon konservasi, kakardi miwah kasaibin olih pameréntah nasional. Ketah marupa cagar palemahan, semi-alami, utawi tanah makembang sané kapirdartayang utawi kadruenang olih negara sané mahardika. Yadisastun soang-soang negara nganetapang taman nasional dané ngaraga miwah matiosan, wénten gagasan sané pateh: palestarian 'palemahan liar' antuk rare cucu miwah manados simbol kabanggaan nasional.[1]

Satunggil organisasi internasional, Pasatuan Internasional antuk Konservasi Palemahan (IUCN), miwah Komisi Gumi antuk Wewengkon Saiban (WCPA), sampun ngapidartayang indik "Taman Nasional" manados Kategori II soroh wawengkon saiban.[2] Mawit IUCN, 6.555 taman nasional ring sajebag guminé ngamenuhin kritéria nyané warsa 2006. IUCN kantun nyangkepang antuk paraméter panikayan indik taman nasional.[3]

Yadiastun soroh taman nasional puniki sampun kausulang sadurung nyané, Amérika Serikat nganetapang "taman umum utawi genah malila antuk kawigunaan miwah kasenengan krama" sané kapertama, Taman Nasional Yellowstone, warsa 1872.[4] Yadiastun Yellowstone nénten sacara resmi kanikayang manados "taman nasional" ring awig-awig pangadegan ipun, ring parilaksana nyané setata kanikayang sekadi punik[5] miwah sacara jimbar kanikayang manados taman nasional kapertama miwah pinih wayah ring guminé. Menawi, Cagar Wana Pagunungan Utama Tobago (kaadegang ring 1776),[6] miwah wawengkon ring nampek Gunung Bogd Khan Uul (1778) kacingak manados wawengkon saiban pinih wayah sacara awig, ngamalunin Yellowstone malih kedik aabad.[7][8]

Taman nasional ketah prasida karauhin olih sapasira.[9]

Pustaka[uah | uah wit]

  1. Europarc Federation (eds.) 2009, Living Parks, 100 Years of National Parks in Europe, Oekom Verlag, München
  2. "Category II: National Park". IUCN. 5 Pébruari 2016.
  3. "History of the National Parks". Association of National Park Authorities. Kaarsipin saking versi asli tanggal 21 April 2013. Kaaksés 12 Nopémber 2012.
  4. "Evolution of the Conservation Movement, 1850-1920". memory.loc.gov. Kaarsipin saking versi asli tanggal 23 Januari 2017.
  5. Report of the Superintendent of Yellowstone National Park for the Year 1872 Archived 3 April 2016 at the Wayback Machine, Kongrés ka-43, Sési ka-3, sak. dokter. 35, nganggit séwala Departemén Dalam Negeri tanggal 10 Méi 1872, "Réservasi sané sanget kabisahang puniki kaloktah manados "Taman Nasional Yellowstone"."
  6. "Tobago Main Ridge Forest Reserve". UNESCO. 17 Agustus 2011. Kaaksés 13 Agustus 2018.
  7. Hardy, U. (9 April 2017). "The 10 Oldest National Parks in the World". The CultureTrip. Kaaksés 21 Désémber 2017.
  8. Bonnett, A. (2016). The Geography of Nostalgia: Global and Local Perspectives on Modernity and Loss. Routledge. p. 68. ISBN 978-1-315-88297-0.
  9. Gissibl, B., S. Höhler and P. Kupper, 2012, Civilizing Nature, National Parks in Global Historical Perspective, Berghahn, Oxford