Sendratari Ramayana

Saking Wikipédia

Sendratari Ramayana inggih punika wantah silih sinunggil lelampahan sane wenten ring Nusantara, sakadi ring Yogyakarta miwah ring Bali. Lelampahane puniki nyatwayang indik sapamargin Sapta Kanda utawi Wiracarita sane pinaka itihasa Ramayana[1]. Ramayana pinaka Adikavya inggih punika kakawin sane pinih utama samaliha Ida Bhagawan Walmiki pinaka adikawi, inggih punika pangawi kakawin sane pinih mautama. Satuane puniki ngalampahin indik pamargin Rama rikala nyalantara ring jagate pinaka Sang Hyang Hari, pamekasnyane ring Bharatawarsa. Sane katah kasolahang ring ajeng wantah ritatkala Sang Rama Dewa pinaka pragina utamane ngarereh Dyah Sita pinaka stri Idane ring Taman Angsoka, Alengka Pura rikanjekan prameswari ida karebut olih raksasaraja, inggih punika Sang Dasa Muka sane katah kaparab Rahwana. Makaeh tetuek sane prasidha kaambil ring lelampahane punika, napike tatuek agama, adat istiadat, sosial, politik, miwah sane tiosan.

Makudang-Kudang Sendratari Ramayana[uah | uah wit]

Lelampahan utawi ring bahasa Indonesia kawastanin Sendratari (katah taler ring bahasa Inggris kawastanin Ramayana Ballet) maduwe makeh sorohnyane manut wewengkon soang-soang, sakadi:

  1. Kecak: ring Bali, sendratari Ramayana katah kasolahang ring sesolahan kecak. Praginane same sane lanang-lanang gumanti magending aji kruna "Cak" sane saling sautin. Praginane punika ngawentuk panggung bunter, samaliha sane pinaka pragina sasolahane minakadi lakon Sang Rama Dewa, Sang Laksmana, Anoman, Rahawana, miwah sane tiosan punika ngigel ring tengahing panggunge. Antuk kecak sane pinih ngalimbak ring dura negara wantah Kecak Uluwatu sane magenah ring Desa Adat Pecatu, Kuta Selatan-Badung.[2] Tiosan ring punika wenten taler wenten ring Ubud lan ring Pengosekan.
  2. Sendratari ring Prambanan: lelampahan utawi sendratari ring Prambana, Yogyakarta wantah lelampahan sane nenten ngangge babaosan (mona). Ramayana puniki taler sakadi ring Kecak di Bali nganutini Kakawin Ramayana sane kakardi rikanjekan raja Diah Balitung (820-832 Caka). [3]. Sendratarine puniki wantah sesolahane kemanten tur ngangge adat Jawa.
  3. Wayang Wong Ramayana: kakardinin oleh Sri Susuhunan Hamangkurat I daweg warsa 1731 ring Kerajaan Mataram Islam. [4] Matiosan ring Sendratari sadurungnyane, wenten punakawannyane nenten sakadi ring sendratari. Wayang wonge puniki taler madaging carita Ramayana taler ring itihasa sane tiosan sakadi Mahabharata

Daging Sapta Kanda[uah | uah wit]

Ramayana pinaka silih sinunggil itihasa ring pustaka suci Hindu kasusun antuk pitung paletan sane kawastanin kanda. Ring sendratari ramayana wenten carita-carita sane kaebahang utawi kasolahang minakadi:

  1. Balakanda: madaging pamahbah satua sane nganinin indik Prabu Dasaratha pinaka ratuning Kosala, sane maduwe tiga prameswari, inggih punika Kosalya sane maduwe putra wantah Sang Rama, raris Sumitra sane maduwe putra kalih inggih punika Laksmana miwah Satrugna, kaping untad wantah Kekayi sane maduwe putra Bharata. Punika satwane ngalantur ritatkala Sang Rama Dewa ngamiletin Swayamwara tur ngamolihang Sita pinaka stri.
  2. Kosalakanda: ring kandane puniki kacarita Sang Rama Dewa matilar saking Ayodya kasarengin antuk stri idane ingigh punika Dyah Sita miwah ari idane Sang Laksmana. Irika ratune sareng tatiga matilar saking Kosala nuju wanane.
  3. Aranyakakanda: iriki Sang Rama Dewa katimpa kabancana. inggih punika Rahwana ngamet antuk maksa kahanan Dyah Sita mangdane sida marabian sareng Rahwana. Antuk eka dayane sareng Patih Marica masiluman dados Kidang Mas. Punika taler wenten Jatayu sane mayuda ring ambarane tur mantuk ring payudan. Kandane puniki sane pinih katah kaanggen bantang satwa ring sesolahan Kecak
  4. Kiskindhakanda: wenten kasatuayang ring Puri Kiskindha indik Raja Subali miwah Raja Sugriwa sane saling ngarebut indik kawentenan purine. Sang Rama Dewa katunasang olih Sang Sugriwa mangdane sida nyedayang Sang Subali. Santukan punika sang Sugriwa maruang sareng Sang Rama.
  5. Sundarakanda: ring kandane puniki wantah utsaha Sang Rama Dewa kasarengin saha prajurite antuk ngaryanin Setubandha utawi krteg sane prasida ngilitin Puri Kosala miwah Puri Alengkane.
  6. Yudhakanda: puniki pinaka cerita puncak ring itihasa Ramayanane inggih punika payudhan Ida Sang Rama Dewa sareng Sang Rahwana.
  7. Uttarakanda: Dyah Sita kasatwayang driki matilar saking Ayodya riantukan kawentenan Dyah Sita sane cemer inucap. Pinaka pamuput, embas putran idane inggih punika Lava lan Kusa sane jagi mawali ke Ayodya tur nembangang kakawin Ramayanane ring ajeng Sang Rama Dewa.

Pustaka[uah | uah wit]

  1. Shastri, Hari Prasad (16 September 2021). "Ramayana of Valmiki". https://www.wisdomlib.org/. Kaaksés 12 Maret 2023. Check date values in: |date= (help); External link in |website= (help)
  2. Simangunsong, Wasti Samaria (29 September 2022). "5 Tips Nonton Tari Kecak di Uluwatu Bali, Beli Tiket Online". travel.kompas.com. Kaaksés 12 Maret 2023. Check date values in: |date= (help)
  3. Elvandari, Efita. "Pertunjukan Sendratari Ramayana: Antara Tontonan dan Tuntunan" (PDF). media.neliti.com.
  4. "Wayang Wong".