Pan Bagia tekén Pan Bonggan

Saking Wikipédia


Aksara Latin
     
Pan Bagia tekén Pan Bonggan
Satua
AranPan Bagia tekén Pan Bonggan
Data
NegaraIndonésia
WewidanganBali

Satua Pan Bagia tekén Pan Bonggan (aksara Bali: panbagiyatĕkenpanboŋgan·) inggih punika silih tunggil satua Bali. Satua puniki katerbitang olih Yayasan Sabha Sastra warsa 2004.[1]

Daging satua[uah | uah wit]

Di Banjar Carik, Désa Gunung Sari, ada anak sugih madan Pan Bonggan. Ia mapisaga ngajak anak lacur madan Pan Bagia. Pan Bonggan tusing pesan bisa menyamabraya. Tusing taen masilihang barang-barangnyané. Apabuin makidihang lakar nulungin anak tiwas wiadin anak kasengsaran dong suba joh. Dikuda kenkené pesu jailné, tur nyadcad timpal duweg pesan. Apa buin tekéning anak tuara. Buina ia setata iri, gedég ningalin anak mapanganggo bungah. Dadiné tusing ada anaké makekasihan ngajak Pan Bonggan.

Nanging mabinaan pesan tekén Pan Bagia. Ia bisa pesan matilesang awak, sawiréh tau tekéning awak tiwas tusing ngelah apa. Buina ia polos, tur demen malajahang awak. Mamunyi sada alus, tingkahé setata kasor. Ia anteng tur demen mapitulung tekéning anak len. Ia bisa pesan manyama braya, bisa ngulanin keneh timpal. Ento kranané liu anaké demen tekén ia. Tur ia liua ngelah timpal miwah nyama braya.

Sadina-dina gaginan Pan Bagiané ngalih saang ka tengah alasé. Kéto masi ngalih jukut muah umbi-umbian. Man lebihan bedik purupanga baas ka peken anggona ngidupang kaluwarganyané. Cutetné idupné asambekan.

Sedek dina anu nuju Kajeng Kliwon, luas Pan Bagia ka tengah alasé ngalih saang miwah jukut-jukutan. Sedeng kelangen ia mikpik jukut disisin pangkungé saget ada sabda nrawang uli baduur.

Kené sabdané ento: "Ih! Pan Bagia ngalih apa ditu? Dingehang sabdané manirané".

Pan Bagia lantas matur; sambilanga ngetor baan jejehné.

"Ratu Betara! Tiang driki ngrereh saang miwah jangan. Sawireh katunan tiangé kadi mangkin, yan tan sapunika tiang ngabetang déwék tan urungan titiang padem tan paneda".

"Nah! Yang Pan Bagia enyak ngidepang pangandikan manirané pedas cai bakal bagia. Nah ditu di bongkol kayuné gedé totonan ada guci matekep, jemak ento aba mulih! Teked jumah dadi suba ungkab".

"Inggih Ratu Betara, titiang ngiring panganikan ratu Betara". Ditu lantas Pan Bagia ngencolang nyorjor ka betén kayuné tur nyemak guciné lantas abané mulih, suba teked jumahné guciné ento lantas ento ungkaba. Beh, makesiab ia ngatonang isin guciné ento, bek misi pipis slaka. Ditu lantas ia sekeluarga demen pesan.

Diastun ia maan emas muah pipis slaka liu, nanging ia tetep plapan nganggo kasugihanné ento. Tusing ja anggona maseneng-seneng dogen, nanging sisan anggona ngidupang kaluwarganné, ada masih anggona kamulan madagang. Uli dugasé ento lantas idup Pan Bagiané, saja bagia. Makelo-kelo kanti suba ia ngelah, nuutin anaké buka jani.

Sawireh keto kahanan Pan Bagiané, Pan Bonggan lantas matakon tekéning Pan Bagia unduké ngelah buka keto. Ditu lantas Pan Bagia ngorahang tekén Pan Bonggan undukné ada sabda uli baduur di langité, ngongkon nyemak guci di batan kayuné gedé. Ditengah guciné ento liu misi pipis slaka. Mara keto satuané Pan Tiwas, jeg ngencolang Pan Bonggan mulihné nyemak bajunné ané buuk-buuk tur ané uék. Prajani ia nyaru-nyaru dadi anak tiwas, nuutang saparisolah Pan Bagiané. Disubané keto, buin maninné ngedas lamah, kema ua ka tengah alasé ngalih saang. Disubané keto jeg ada sabda nrawang dingeha uli ba duwur. Satua Mebasa Bali lanturang titiang.

"Ih! Pan Bonggan kema jani beneng kaja, ditu betén kayuné gedé ada guci, jemak ento aba mulih".

Mara keto dingeha tekén Pan Bonggan, kendel pesan kenehné, lantas jeg majalan ia beneng kaja di tengah alasé. Sawireh alasé kalangkung bet, ditu lantas ia paling, tusing tepukina tongos guciné ento. Baan kaliwat jejehné lantas ia ngangsehang malaib panti-kaplug. Tan pasangkan maglebug ia ulung di abingé, Engsut di tengah ketketé. Ditu ia mara inget tekéning déwéké suba babak belur. Makucah-kucah pesu getih, nganti suba semengan mara ia nepukin lelubukan nuju ka sisin alasé.

Ento lantas tuuta mulih. Pajalanné suba srandang-srendeng buka anak punyah. Ditu ia ngeling tan duga baané naanang sakit. Teken jumahné lantas ngojog ka tengah metenné pules tur nandang sakit. Makelo tusing bani pesu, baan lek tekén unduké buka keto. Diastu ia ngengkebang untukné buka keto, sakewala masih liu krama banjaré nawang undukné. Buka sinonggané, tusing dadi baan nekepin andus. Sinah anaké nawang unduké buka keto. Dadi Pan Bonggan salawasné kaucap, jatma demit jail tekén anak tiwas, anak sengsara. Kéto ketuturan anak mabudi loba.

Pustaka[uah | uah wit]

  1. Budiasa, Sobat. "Satua Mebasa Bali : Pan bagia Teken Pan Bonggan". Raré Angon. Kaaksés 2021-07-06.