Mandau (sanjata)

Saking Wikipédia
Mandau

Mandau jangkep sareng Langgei Puai (tiuk pengerot), sadurung warsa 1927.
Jenis Sword, Cutlass, Ceremonial Knife
Negara asal Kalimantan (Brunéi, Indonésia, Malaysia)
Sejarah pemakaian
Digunakan oleh Dayak (Dayak Segara, Bidayuh, Kayan, Kenyah, Penan, Lun Bawang/Lundayeh)
Spesifikasi
Tipe pedang Tepi tunggal, satunggal sisi cembung miwah cekung ring sisi liyanan
Tipe gagang Tanduk/tanduk menjangan, taru, buron utawi rambut manusa
Jenis sarung Piranti taru, tanduk utawi tulang, rambut buron utawi manusa

Mandau[1] silih tunggil sanjata tradisional Wong Dayak Kalimantan.[2][3] Taler kauningin antuk Parang Ilang riantara Bidayuh, Iban miwah wong Penan, Malat olih wong Kaya utawi Baieng olih wong Kenyah utawi Bandau olih Lun Bawang utawi Pelepet/Felepet olih Lundayeh. Mandau sané mangkin ketah kaanggén ring acara adat. Asapunika, wénten soroh sané sadarana maaran Ambang sané dados piranti sawai-wai.

Mandau kakait sareng Upacara Pengayauan, ring dija jadma pacang mapupul antuk nyerang suku liyanan, miwah ngumpulang sirah dados kaanggén upakara ring perayaan, Mandau punika dados karya seni miwah sanjata.

Déskripsi[uah | uah wit]

Cecirén khas Mandau inggih punika ring asiki sisi manganné marupa cembung, sisi puntulné marupa cekung.[4] Sisi manganné makéhan malakar saking logam témper utawi waja, sareng ukir-ukiran sané ngulangunin miwa matatah kuningan. Patinné malakar saking tanduk beburon, sekadi tanduk menjangan, yadiastun makudang soroh liyanan prasida kacunduk nganggé tulang manusa miwah taru miik. Becik pati miwah saungné kaukir miwah tatahan kéweh. Detail ukiran mavariasi saking manutin sekaa sané ngaryanin, sakéwaten makéhan ngambarang kauripan utawi déwa antropomorfik rikala nganggén tulang manusa. Mandau ketah kasarengin pengutik, ketah kasengguh pisau raut.

Ambang[uah | uah wit]

Ambang inggih punika paistilah sané kaanggén antuk Mandau sané malakar saking waja biasa. Ketahné kakaryanin dados souvenir. Sapunika sané nénten ketah nyingakin Mandau, pastika nénten prasida ngabinayang riantara Mandau miwah Ambang krana cingakan sisi jabané sané kacingak pateh. Suajatiné makakalih sangét mabinayan. Pinaka katilikin sacara jangkep, pabinayan punika ngenah pinaka ukiran prasida kacunduk ring matan tiukné miwah matatah antuk mas, temaga utawi pérak. Mandau ngelah kaunggulan langkung kuat miwah ngelah fleksibilitas, mandau sané becik malakar saking wiji wesi sané kaambil saking batu gunung utawi soroh wesi mantiké kapandé olih pandé wesi sané wikan. Sapunika Ambang malakar aaking baja biasa.[5]

Ring budaya kaloktah[uah | uah wit]

Dados simbol budaya Dayak, mandau ketah kagambarang antuk makudang cara. Propinsi Indonésia sekadi Kalimantan Kangin, Kalimantan Kawan, miwah Kalimantan Tengah makasami nganggén gambar mandau ring lambang propinsi ipun.[6][7][8] Organisasi paramilitér Mandau Talawang Pancasila kaicaiin parinama mawit sanjata puniki.[9] Lambang komando militér Kodam VI/Mulawarman miwah Kodam XII/Tanjungpura ring Indonésia taler nganggén gambar mandau.

Pustaka[uah | uah wit]

  1. Active Interest Media, Inc. (October 1984). "Black Belt". Black Belt. Buyer's Guide. Active Interest Media, Inc.: 41–. ISSN 0277-3066.
  2. Lumholtz, Carl (1920). Through Central Borneo. C. Scribner's sons. ISBN 978-1-314-54676-7.
  3. unknown (2003). "Arts of Asia – Volume 33, Issues 4-6". Arts of Asia. Arts of Asia Publications, University of Virginia. ISSN 0004-4083.
  4. Albert G Van Zonneveld (2002). Traditional Weapons of the Indonesian Archipelago. Koninklyk Instituut Voor Taal Land. ISBN 90-5450-004-2.
  5. Yuyus Kardiman, Yasnita Yasin, Aslidar & Windi Marathun Sholiha (2010). Masyarakat Indonesia: teropong antropologi budaya Indonesia. Laboratorium Sosial Politik Press. ISBN 978-60-287-6809-2.CS1 maint: multiple names: authors list (link)
  6. Fikry, Muhammad I. (2017-09-20). "Logo Provinsi Kalimantan Tengah". DINAS PERUMAHAN, KAWASAN PERMUKIMAN DAN PERTANAHAN (ring Inggris). Kaaksés 2022-02-05.
  7. "Arti dan Makna Lambang Provinsi Kalimantan Barat". Tribunpontianak.co.id (ring Indonesia). Kaaksés 2022-02-05.
  8. "Lambang". kaltimprov.go.id (ring Inggris). Kaaksés 2022-02-05.
  9. van Klinken, Gerry (2006-04-01). "Colonizing Borneo: State-Building and Ethnicity in Central Kalimantan" (ring Inggris). Rochester, NY. SSRN 1876543. Cite journal requires |journal= (help)

Pranala jaba[uah | uah wit]