Kabupatén Bondowoso

Saking Wikipédia
Aksara Latin
     
Kabupatén Bondowoso
Jawa Jawa Timur
Kawah Ijen
Lambang resmi Kabupatén Bondowoso
Lambang
Motto: 
Swasthi Bhuwana Krta
Peta
Peta
Koordinat: 7°56′25″S 113°59′00″E / 7.9404°S 113.9834°E / -7.9404; 113.9834
Negara Indonésia
PropinsiJawa Timur
Dasar hukumUndang-Undang Nomor 12 Warsa 1950[1]
Ibu kotaBondowoso
Pamréntahan
 • BupatiDrs. KH. Salwa Arifin
 • Wakil BupatiH. Irwan Bachtiar Rachmat SE, M.Si
Jimbar
 • Total1.560,10 km2 (60,240 sq mi)
Populasi
 (2019)[2]
 • Total797.592 diri
Wewidangan galahWIB (UTC+07:00)
Kode télépon+62 332
Kode Kéméndagri35.11 Uah nilai ring Wikidata
Akéh kecamatan23
Akéh kelurahan10
Akéh désa209
DAURp. 752.776.704.000.-(2013)[3]
Situs webbondowosokab.go.id
Alun-alun kota Bondowoso ring warsa 1920-an

Kabupatén Bondowoso (Aksara Bali: bondowoso, Hanacaraka: ꦏꦧꦸꦥꦠꦺꦤ꧀ꦧꦤ꧀ꦝꦮꦱ, Pegon: کَبُڤَتَينْ بَونْضَوَوصَ, Kabupatèn Båndåwåså, Madura: Kebhupatèn Bândâbâsah, basa Madura: Bândâbâsa; basa Jawa: Bandawasa) inggih punika silih tunggil kabupatén ring propinsi Jawa Timur, Indonésia.[5][6] ibu kotanyane inggih punika Kecamatan Bondowoso. Kabupatén niki magenah ring pasimpangan jalur saking Kecamatan Besuki miwah Kabupatén Situbondo nuju Jember. Kabupatén Bondowoso dados satunggil kabupaten sané nénten madué wawidangan pasisi segara ring wawidangan Tapal Kuda, Jawa Timur. Ring warsa 2020, krama Kabupaten Bondowoso akehnyane 776.151 diri sareng kepadetan kramanyane 498 diri/km².[2]

Lelintihan[uah | uah wit]

Duk masa Bupati Ronggo Kiai Suroadikusumo ring Besuki nglimbak antuk kawéntenan Labuhan Besuki sané prasida narik kawéntenan para pedagang saking dura negara. Antuk sayan akéh kramané, perlu kawéntenan utsaha nglimbakang wawidangan antuk ngunggahang alas, nuju kelod kangin. Kiai Patih Alus ngusulang mangda Mas Astrotruno, putra angkat Bupati Ronggo Suroadikusumo, dados anak sané nerima tugas ngmuka alas punika. Usulan punika katrima olih Kiai Ronggo-Besuki, miwah Mas Astrotruno taler prasida nerima tugas punika. Raris Kiai Ronggo Suroadikusumo ngawinin Mas Astotruno sareng Roro Sadiyah inggih punika okan Bupati Probolinggo Joyolelono. Biang kurenane sane maparab Astrotruno ngaturang banteng putih sane majohan (tanduknyane melengkung ka beten) mangda kadadosang sawitra ring pamarginé miwah dados panuntun rikala ngrereh genah-genah sané subur.

Panglimbak wewidangan puniki kakawitin ring warsa 1789, sajabaning antuk tetujon politik taler pinaka utsaha nglimbakang agama Islam riantukan ring sekitas wewidangan sané kaaptiang kramannyané kantun nyembah berhala. Mas Astrotruno kabantuin olih Puspo Driyo, Jatirto, Wirotruno, miwah Jati Truno mamargi ngamargiang tugasnyané nuju kelod, ngelintangin wewidangan pagunungan nampek Arak-arak ⁇ Jalan Nyi Melas ⁇ . Rombongan punika ngungsi kangin ka Désa Wringin nganggén gerbang sané mawasta ⁇ Lawang Seketeng ⁇ . Wringin, Kupang, Poler miwah Madiro, raris nuju kelod inggih punika désa Kademangan antuk ngwangun pondok peristirahatan ring sisi kelod kauh Kademangan (kirang-kirang ring Désa Nangkaan mangkin).

Désa-désa liyanan inggih punika ring sisi kaja inggih punika Glingseran, Tamben miwah Ledok Bidara. ring sisi kauh wénten Selokambang, Selolembu. sisi kangin inggih punika Tenggarang, Pekalangan, Wonosari, Jurangjero, Tapen, Praje,kan miwah Wonoboyo. Ring sisi kelod wénten Sentong, Bunder, Biting, Patrang, Baratan, Jember, Rambi, Puger, Sabrang, Menampu, Kencong, Keting. Krama sané meneng ring genahé punika wénten limang atus diri, soang-soang désa meneng, kalih, tiga, papat diri. Wusan punika raris kawangun genah pamréntahan ring sisi kelod tukad Blindungan, ring sisi kauh Sungai Kijing miwah sisi kalér Sungai Growongan (Nangkaan) sané kawastanin ⁇ Kabupatén Lama ⁇ Blindungan, magenah ±400 méter sisi kalér alun-alun.

Pakaryan punika mamargi saking warsa 1789-1794. Antuk ngukuhang wewidangan kekuasaan, Mas Astrotruno ring warsa 1808 kaangkat dados demang antuk gelar Abhiseka Mas Ngabehi Astrotruno, miwah pangucapnyané inggih punika ⁇ Demang Blindungan ⁇ . Kotan kotane punika kawangun antuk wangunan sane marupa umah sang prabu sane marep kelod, sane magenah ring sisi kaler alun-alun kotane. Ring genah alun-alun punika dumun wantah genah miara kebo putih sané kasayangang olih Mas Astrotruno, santukan irika tumbuh rerumputan ajengan ternak. Ring sisi kauh kawangun masjid sane marep kangin. Mas Astrotruno ngawentenang makudang-kudang tontonan, minakadi aduan paksi puyuh (gemek), sabung ayam, kerapan sapi, miwah aduan sapi mangda prasida nglipur para buruh. tontonan aduan sapi kagelar manut galah tur dados tontonan ring Jawa Timur kantos 1998. Antuk jasa-jasanyané punika raris Astrotruno kadadosang Nayaka sané ngamel Jaksa Negara.

Saking Keluarga Besar ⁇ Ki Ronggo Bondowoso ⁇ kapolihang katerangan indik ring warsa 1809 Raden Bagus Asrah utawi Mas Ngabehi Astrotruno kaangkat dados patih mandiri (zelfstanding) antuk wastan Abhiseka Mas Ngabehi Kertonegoro. Ida kasengguh pinaka pangadeg miwah pamrentah kapertama ring Bondowoso. Genah paumahan Ki Kertonegoro sane dumun mawasta Blindungan, antuk pawangunan kota kagentosin aran dados Bondowoso, pinaka pauwahan kruna Wana Wasa. Ida Sang Hyang Widi Wasa sampun mapaica kamenangan ring kaulan Idane, tur Ida mapaica kamenangan ring iraga marep ring jadmane dursila.

Yadiastun Belanda sampun masikian ring Puger miwah antuk administratif yuridis formal ngeranjingang Bondowoso ring wewidangan kakuasannyane, sakéwanten ring sajeroning kasujatian pengangkatan personel praja kantun wewenang Ronggo Besuki, punika mawinan nénten wénten sané maduwé hak nglaim embasnyané kota anyar Bondowoso sajabaning Mas Ngabehi Kertonegoro. Indike puniki kakukuhang antuk ngicénin Ida panugrahan mangda prasida nglanturang makarya ring alas kantos puput pamargin Sri Bupati ring Besuki.

Ring warsa 1819 Bupati Adipati Besuki Raden Ario Prawiroadiningrat nincapang statusnyané saking Kademangan manados wewidangan sané lepas saking Besuki antuk status Keranggan Bondowoso miwah ngangkat Mas Ngabehi Astrotruno manados panguasa wewidangan antuk gelar Mas Ngabehi Kertonegoro, taler antuk predikat Ronngo I. Puniki kalaksanayang ring rahina Selasa Kliwon, 25 Syawal 1234 H utawi 17 Agustus 1819. Indiké punika raris kadadosang aksi.

Pamréntahan[uah | uah wit]

Bupati[uah | uah wit]

No Bupati Ngawit jabatan Wesana jabatan Kalpa Cut. Wakil Bupati
1 R.M.N. Kerto Negoro
Raden Bagus Asra
1819 1830 1
2 R. II M.N. Kertokoesoemo
Djoko Sridin
1830 1850 2
3 R.T.A. Abdoerahman Wirodipuro 1850 1966 3
1866 1879 4
4 R.T. Wondokoesoemo 1879 1891 5
5 K.R.T.A.A Kertosoebroto
Ismail
1891 1908 6
6 R.T. Sentot Sastroprawiro 1908 1925 7
7 R.T.A. Tirtohadi Sewojo 1925 1928 8
8 R.T. Prodjodiningrat 1928 1934 9
9 R.T. Herman Hidajat 1934 1938 10
10 R.T. Sjafioedin Admosoedirdjo 1938 1945 11
11 R. Soetandoko 1945 1946 12
12 RT. Saleh Soerjoningprodjo 1946 1949 13
13 RT. Badroes Sapari 1949 1950 14
14 RT. Koesno Koesoemowidjojo 1950 1951 15
15 RT. Iskandar Z. Soedarmo Soemodiprodjo 1951 1956 16
16 R. Soejarwo 1957 1957 17
17 R. Soetowo 1957 1958 18
18 Djoemadi Moespan 1958 1959 19
19 R. Soetowo 1960 1964 20
20 R. Soemarto Partomihardjo 1964 1965 21
21 Mayor
R. Arifin Djauharman
1965 1973 22
22 Kolonel
R. Soerono
1973 1978 23
23 Kolonel
Mochammad Suwardhi
1978 1983 24
24 Kolonel H.
Mochammad Rivai
1983 1988 25
25 Kolonel H.
Agus Sarosa
1988 1993 26
1993 1998 27
26 Dr. H.
Mashoed
M.Si
1998 2003 28
2003 2008 29 Drs. KH.
Salwa Arifin
27 Drs. H.
Amin Said Husni
2008 2013 30 H.
A. Haris Son Haji
ST, MM
2013 2018 31 Drs. KH.
Salwa Arifin
28 Drs. KH.
Salwa Arifin
2018 2023 32 H.
Irwan Bachtiar Rachmat
SE, M.Si
Singkatan Nama Bangsawan
  • R.M.N. = Ronggo Mas Ngabehi
  • R.T.A. = Raden Tumenggung Adipati
  • R.T. = Raden Tumenggung
  • R. = Raden
  • K.R.T.A.A. = Kanjeng Raden Tumenggung Ario Adipati
Cutetan

Déwan Perwakilan[uah | uah wit]

Déwan Perwakilan Rakyat Daérah Kabupatén Bondowoso

Kecamatan[uah | uah wit]

Kabupatén Bondowoso madué 23 kecamatan, 10 kelurahan, miwah 209 désa (saking total 666 kecamatan, 777 kelurahan, miwah 7.724 désa ring Jawa Timur). Ring warsa 2017, akéh kramanyané kirang langkung 781.753 diri mawit jimbarnyané 1.525,97 km² miwah sebaran krama 512 diri/km².[5][6]

Lis kecamatan miwah kelurahan ring Kabupatén Bondowoso, inggih punika:

Kodé
Kéméndagri
Kecamatan Akéh
Kelurahan
Akéh
Désa
Status Lis
Désa/Kelurahan
35.11.20 Binakal 8 Désa
35.11.11 Bondowoso 7 4 Désa
Kelurahan
35.11.22 Botolinggo 8 Désa
35.11.15 Cerméé 15 Désa
35.11.07 Curahdami 1 11 Désa
Kelurahan
35.11.06 Grujugan 11 Désa
35.11.23 Jambesari Darus Sholah 9 Désa
35.11.14 Klabang 11 Désa
35.11.01 Maesan 12 Désa
35.11.17 Pakem 8 Désa
35.11.16 Prajekan 7 Désa
35.11.05 Pujer 11 Désa
35.11.19 Sempol 6 Désa
35.11.04 Sukosari 4 Désa
35.11.18 Sumberwringin 6 Désa
35.11.21 Taman Krocok 7 Désa
35.11.02 Tamanan 9 Désa
35.11.10 Tapen 9 Désa
35.11.13 Tegalampel 1 7 Désa
Kelurahan
35.11.08 Tenggarang 1 11 Désa
Kelurahan
35.11.03 Tlogosari 10 Désa
35.11.12 Wringin 13 Désa
35.11.09 Wonosari 12 Désa
TOTAL 10 209

Pustaka[uah | uah wit]

  1. "UU No. 12 Warsa 1950". Database Peraturan | JDIH BPK. Kaaksés 2023-09-19.
  2. 2,0 2,1 "Kabupaten Bondowoso Dalam Angka 2020" (pdf). www.bojonegorokab.bps.go.id. Kaaksés 20 Séptémber 2020.
  3. "Perpres No. 10 Tahun 2013". 2013-02-04. Kaarsipin saking versi asli tanggal 2013-02-14. Kaaksés 2013-02-15.
  4. "Penduduk Menurut Wilayah dan Agama yang Dianut di Kabupatén Bondowoso". www.sp2010.bps.go.id. Kaaksés 20 Séptémber 2020.
  5. 5,0 5,1 "Peraturan Menteri Dalam Negeri Nomor 137 Tahun 2017 tentang Kode dan Data Wilayah Administrasi Pemerintahan". Kementerian Dalam Negeri Républik Indonésia. Kaarsipin saking versi asli tanggal 29 Désémber 2018. Kaaksés 3 Oktober 2019.
  6. 6,0 6,1 "Peraturan Menteri Dalam Negeri Nomor 72 Tahun 2019 tentang Perubahan atas Permendagri nomor 137 Tahun 2017 tentang Kode dan Data Wilayah Administrasi Pemerintahan". Kementerian Dalam Negeri Républik Indonésia. Kaarsipin saking versi asli (PDF) tanggal 25 Oktober 2019. Kaaksés 15 Januari 2020.

Pranala jaba[uah | uah wit]

cutetan: URL dados kauahin/ilang. Yening URL nenten aktip, dados kaapus saking lis.