Zakiah Daradjat

Saking Wikipédia
Zakiah Daradjat
Embas(1929-10-06)6 Oktober 1929
Kobér Belanda Jorong Koto Marapak, Nagari Lambah, Ampek Angkek, Agam, Sumatera Barat, Hindia Belanda
Séda15 Januari 2013(2013-01-15) (yusa 83)
Jakarta, Indonesia
MabangsaIndonesia
PakaryanPsikolog
ReramaDaradjat Husain (ayah)
Rafiah (ibu)

Prof. Dr. Hj. Zakiah Daradjat (6 November 1929 – 15 Januari 2013) pinaka pakar psikologi Islam Indonesia. Dane makarya ring Departeman Agama Indonesia selami 30 tiban saking 1964, dane nelahang sisa umurnyane maka pendidik lan guru besar ilmu psikologi ring Universitas Islam Negeri (UIN) Syarif Hidayatullah Jakarta.

Ri sampune muputang pendidikan doktor ring Mesir ring warsa 1964, Zakiah ngebagi galahnyane makarya lan ngebuka praktik konsultasi psikologi. Dane pernah kapercaya pinaka Direktur Pendidikan Agama lan Direktur Pembinaan Perguruan Tinggi Agama Islam ring Kementerian Agama, bertanggung jawab ri sajeroning kebijakan lan eksistensi lembaga-lembaga pendidikan Islam.

Pamikiran Zakiah Daradjat ring widang pendidikan agama akeh ngalalahin pamargin sistem pendidikan ring Indonesia. Dane membidani embasnyane kebijakan pembaruan madrasah ring Surat Keputusan Bersama (SKB) Tigang Menteri (Menteri Agama, Mendikbud, lan Mendagri) ring warsa 1975.[1] Antuk surat keputusan punika, Zakiah melet maningkatang penghargaan ring status madrasah, silih tunggilnyane antuk ngicen kaweruhan umum 70 persen lan kaweruhan agama 30 persen. [2][3]Awige sane kaangge kantos mangkin ring sekolah-sekolah agama Indonesia puniki makrana para lulusan madrasah makudang-kudang jenjang katerima ring sekolah wiadin perguruan tinggi umum.

Zakiah maka wantah anak istri sane wenten ring Dewan Pertimbangan Agung periode 1983–1988 lan pernah manados angga MPR-RI periode 1992–1997. Lianan punika, dane pinaka anak istri kapertama sane menjabat silih tunggil Manggala Majelis Ulama Indonesia (MUI), pinaka manggala widang urusan keluarga lan anak daweg masa kepimpinan Hasan Basri.

Pamargi idup kapertama[uah | uah wit]

Zakiah Daradjat embas ring 6 November warsa 1929 ring Jorong Koto Marapak, Nagari Lambah, Ampek Angkek, Agam. Bapanyane, Husain Daradjat Husain aktif ring pergerakan Muhammadiyah taler ibunyane, Rafiah maka angga Sarekat Islam. Pekaknyane saking purusa, Husin Dt. Marajo maka Kepala Nagari Lambah. Zakiah maka anak sane paling tua saking 11 manyama, lima sane malenan ibunyane.[4][1] Yadiastun nenten mawit saking figur anak tua ulama, Zakiah sareng nyamanyane katempa pendidikan agama lan dasar keimanan sane kukuh. Kiah, pinaka pesengan dane daweg kantun alit,sampun biasa taler pangawitnyane olih sang ibu antuk nyarengin pengajian-pengajian agama lan kalatih mapidarta olih bapannyane.

Ring yusa pitung tiban, Zakiah sampun ngawit ngranjing sekolah. semengan dane malajah ring Standard School Muhammadiyah lan sorenyane malajah ring Diniyah School. Semasa sekolah, dane ngedengang minat cukup gede ring widang ilmu pengetahuan lan agama. Daweg kantun kelas empat SD, dane mapidarta sane kapertama ring ajeng guru lan kakak kelasnyane.[5] dane taler molihang tugas saking gurunyane daweg nika dane mapidarta ring acara perpisahan sekolah. Ri sampune tamat ring warsa 1941, Zakiah ngranjing ring silih tunggil SMP ring Padang Panjang sinambi nyarengin sekolah agama ring Kulliyatul Muballighat, kursus calon mubalig. Ilmu-ilmu sane kaperolehang saking Kulliyatul Mubalighat kapungkur ngranang dane nyarengin mubalig.

Ring warsa 1951, dane menamatkan pendidikan SMA ring Bukittinggi. Sadurungnyane, dane pernah malajah ring Sekolah Asisten Apoteker, sakemaon nenten kalanturang santukan kawentenan Agresi Militer Belanda II sane kawentenan pembumihangusan Bukittinggi. Wusan punika, dane ngalahin kampung halamannyane nyarengi pendidikan tinggi ring Yogyakarta. Dane mendaftar lan lulus ring kalih perguruan tinggi antuk fakultas sane malianan, inggih punika Fakultas Tarbiyah Perguruan Tinggi Agama Islam Negeri (PTAIN) Yogyakarta lan Fakultas Hukum Universitas Islam Indonesia (UII). [6]Sakemaon, ri sampun warsa sane kaping tiga, dane ngalahin kuliahnyane ring UII antuk saran reramanipun mangda fokus ring silih tunggil jurusan.[6]

Pendidikan Mesir[uah | uah wit]

Duk warsa 1956, atiban ri sampune Konferensi Asia–Afrika sane kalaksanayang ring Indonesia, Zakiah molihang beasiswa ikatan dinas saking Departemen Agama mangda kuliah ka Mesir, nika pinaka kerja sama pemerintah Indonesia sareng Mesir. Dane katerima ring Fakultas Pendidikan Universitas Ain Shams, Kairo tan pates ring program S-2.[6] Pinaka wantah asiki mahasiswa istri sane mawit saking Indonesia, pamargi Zakiah lan restu reramanyane kabaos maka kaputusan revolusioner. Tesisnyane indik problema daa truna ring Indonesia ngiringang dane molihang gelar magister ring warsa 1959, ri sampun atiban sadurungnyane polih diploma pasca-sarjana antuk spesialisasi pendidikan. Tesis puniki molihang sambutan saking kalangan terpelajar ring Kairo daweg punika, pinaka rujukan miwah dasar orti.

Daweg Zakiah malajah, widang psikologi nenten akeh katitenin olih pelajar Islam. Panglimbakan ilmu psikologi kadominasi olih psikoanalisis Sigmund Freud, sane mendudukkan alam tak sadar maka faktor penting ring para janane. Zakiah ngenalang metode non-directive saking Carl Rogers sane anyar ngawit karintis lan kakenalang olih universitas. Dane mengajukan disertasi indik psikoterapi model non-directive antuk fokus psikoterapi majeng ring anak alit sane maduwe masalah, kantos usulannyane inucap molihang persetujuan saking pihak universitas.

Sinambi ngabagi galah muputang kuliah S-3 ring universitas sane pateh, dane ngawitin ngabuka praktik konsultasi kejiwaan ring almamaternyane. Dane mangambil galah ngajahin bahasa Indonesia ring Kairo, menjabat maka manggala Jurusan Bahasa Indonesia ring Higher School for Language.  Saking penghasilan sane katerima inucap dane ngajahin bahasa selami tigang warsa, dane molihang galah ngajakin maka kalih reramanyane ka Mesir selami pitung bulan lan menunaikan haji ring Mekkah. Ring warsa 1964, antuk disertasi indik perawatan jiwa anak, dane sida ngaraih gelar doktor ring widang psikologi antuk spesialisasi psikoterapi saking Universitas Ain Shams. Penelitian disertasinyane molihang penghargaan saking Presiden Gamal Abdul Nasir, marupa "Medali Ilmu Pengetahuan" sane kasukserahang ring upacara Hari Ilmu Pengetahuan Mesir 1965.[1]

Karir[uah | uah wit]

Ri sampune mawali ka Indonesia ring warsa 1964, Zakiah marintis karier ring Departemen Agama pinaka pegawai Biro Perguruan Tinggi lan ngabagi galah ngajahin pinaka dosen keliling ring perguruan tinggi agama Islam negeri Indonesia.[1] Ring warsa 1967, Zakiah kaangkat olih Menteri Agama Saifuddin Zuhri maka Manggala Dinas Penelitian lan Kurikulum Perguruan Tinggi ring Biro Perguruan Tinggi, Kementerian Agama. Saking 1972, dane ngejabat maka Direktur Pendidikan Agama kantos warsa 1977.

Ring warsa 1977, dane kapromosiang antuk menjabat Direktur Pembinaan Perguruan Tinggi Agama Islam kantos bulan Maret warsa 1984.[1] Sejalan sareng pembenahan internal Departemen Agama olih pemerintah Orde Baru, Zakiah mamimpin pengembangang lan pembaruan ring widang pendidikan Islam. Silih tunggil gagasannyane inggih punika kebijakan pembaruan madrasah ring Surat Keputusan Bersama (SKB) Tigang Menteri (Menteri Agama, Mendikbud, dan Mendagri) duk warsa 1975. SKB puniki wenten maka silih tunggil solusi ring kemlut sane wenten ring Depdikbud sareng Depag maiketan sareng penyelenggaraan pendidikan satu atap. Utsaha lianan inggih punika ningkatang mutu pengelolaan lan akademik madrasah-madrasah antuk madrasah model.

Zakiah mautsaha muputang wicara Ujian Guru Agama. Program percepatan ring utsaha ngawentenan guru agama sane kaperluang olih madrasah-madrasah sane wenten ring Indonesia. Pakeweh kirangnyane tenaga guru ri sajeroning pamargi utsaha mecikang mutu madrasah kantos pemerintah maupaya mangangkat guru-guru agama ring jumlah akeh. Sakemaon, ring prosesnyane wenten penyimpangang marupa jual beli SK pengangkatan. Makasami sane nenten maduwe kompetensi pinaka guru sampun kaangkat dados guru santukan kawentenan KKN. Indike punika sane mawinan negara karugiang ring wentuk kaangkatnyane anak sane nenten maduwe kawegetang maka guru sane mawinan wenten kemunduran lan nenten becik mutu madrasah.

Wusan punika, dane antuk resmi dados dekan Fakultas Pascasarjana IAIN Sunan Kalijaga, Yogyakarta. Selami berkarir ring birokrasi pemerintahan, Zakiah katunasin maka pangartos basa Arab daweg Presiden Soeharto berkunjung ka makudang-kudang negara Timur Tengah. Kawegetan inucap mengantarnyane ngaraih tanda kehormatan "Order of Kuwait Fourth Class" saking Kerajaan Kuwait ring warsa 1977 lan penghargaan marupa saking Mesir "Fourth Class Of The Order Mesir" saking Presiden Anwar Sadat.

Daweg molihang genah maka Direktur di Direktorat Perguruan Tinggi Agama, kadi katuturang cendikiawan Azyumardi Azra, Zakiah Daradjat akeh ngicen pangenjuh ri sajeroning ngawangun miwah nglimbakang perguruan tinggi agama Islam. Silih tunggil imba, antuk mangatasin kakirangan guru widang studi umum ring madrasah-madrasah, Zakiah Daradjat ngabuka jurusan tadris ring IAIN lan manyusun rencana pengembangang Perguruan Tinggi Agama Islam sane dados referensi ring IAIN Indonesia. Antuk rencana panglimbakang puniki Kementerian Agama sida mayakini Badan Perencanaan Pembangunan Nasional (Bappenas) dadosnyane IAIN molihang "anggaran sane lebih masuk akal".[3]

Ring dura aktivitasnyane maka pegawai kementerian, Zakiah mengabdikan ilmunyane antuk ngajahin maka dosen keliling ring IAIN Syarif Hidayatullah Jakarta (mangkin UIN) lan makudang-kudang IAIN liananyane. Mata kuliah sane kadagingin inggih punika ilmu jiwa agama. Ri sampun wusan jabatan maka direktur, dane mendudukin jabatan Dekan Fakultas Pasca-sarjana lan Pendidikan Doktoral IAIN Yogyakarta. Ring 1 Oktober 1982, Zakiah kakukuhang olih IAIN Jakarta pinaka guru besar ring bidang ilmu jiwa agama. Maka pendidik lan guru besar, dane setia ring jalur profesinyane kantos akhir hayatnyane. Kantos lingsir, yadiastun sampun pensiun saking tugas kadinasan, Zakiah kantun aktif ngajahin ring UIN Syarif Hidayatullah lan perguruan tinggi lianan sane merluang ilmunyane. Lianan ring punika, dane taler sering nagingin ceramah agama antuk stasiun pusat RRI saking warsa 1965 kantos dekade 2000-an. dane sering taler katunasin nagingin siaran Mimbar Agama Islam ring stasiun pusat TVRI. Ring 19 Agustus 1999, Zakiah Daradjat molihang Bintang Jasa Mahaputra Utama saking Pemerintah Rapublik Indonesia, lan sadurungnyane molihang Bintang Jasa Utama ring warsa 1995.

Pinaka realisasi ide-idenyane ring widang pendidikan lan sane maiketan sareng kesehatan mental, Zakiah ngadegang Yayasan Pendidikan Islam Ruhama ring Jakarta, sapisanan pinaka manggalanyane. Lembaga puniki melingkupin taman kanak-kanak, sekolah dasar, sekolah menengah atas, lan sekolah menengah kejuruan.

Karya[uah | uah wit]

  • Ilmu Jiwa Agama
  • Kesehatan Mental dalam Al-Qur'an
  • Ketenangan dan Kebahagiaan dalam Keluarga
  • Membina Nilai-nilai Moral di Indonesia
  • Menghadapi Masa Menopause
  • Pendidikan Agama dalam Pembinaan Mental
  • Pendidikan Akhlak dalam Al-Qur'an
  • Perawatan Jiwa untuk Anak-anak
  • Problema Remaja di Indonesia

Datar Pustaka[uah | uah wit]

  1. 1,0 1,1 1,2 1,3 1,4 Burhanuddin, Jajat (2002). Ulama perempuan Indonesia (ring Indonesia). Gramedia Pustaka Utama. ISBN 978-979-686-644-1.
  2. Burhanuddin, Jajat (2002). Ulama perempuan Indonesia (ring Indonesia). Gramedia Pustaka Utama. ISBN 978-979-686-644-1.
  3. 3,0 3,1 Nata, Abuddin (2005). Tokoh-tokoh pembaruan pendidikan Islam di Indonesia. Jakarta: RajaGrafindo Persada. ISBN 978-979-3654-58-4.
  4. Nata, Abuddin (2005). Tokoh-tokoh pembaruan pendidikan Islam di Indonesia (édisi ka-Ed. 1). Jakarta: PT Raja Grafindo Persada. ISBN 978-979-3654-58-4.
  5. "Sumber buku - Wikipedia bahasa Indonesia, ensiklopedia bebas". id.wikipedia.org (ring Indonesia). Kaaksés 2024-05-04.
  6. 6,0 6,1 6,2 Burhanuddin, Jajat, ed. (2002). Ulama perempuan Indonesia. Jakarta: Penerbit PT Gramedia Pustaka Utama bekerja sama dengan PPIM IAIN Jakarta. ISBN 978-979-686-644-1.