Wedian dadas

Saking Wikipédia

Wadian dadas utawi Wedian dadas, inggih punika silih sinunggil soroh upacara wadian sané kusus kamargiang antuk matamba. Wadian puniki kamargiang olih Wadian Istri, taler kaloktah antuk Wadian Dusun, wénten taler kasengguh Wadian Hakei (Balian Selam), upacara puniki kamargiang olih krama Wong Dayak Kalimantan Tengah.[1] Wadian Dadas madaging indik niskala ring rupa Upacara Matamba Tradisional.

Lelintihan[uah | uah wit]

Wadian Dadas kapertama ketedunang sacara niskala saking Pitara Panyaib Dayak Maanyan (Hiyang Piumung) majeng satunggil tokoh istri Wong Dayak Maanyan mapuspata Ineh Payun Gunting ring Tanah Krajan Nan Sarunai ring wawengkon sisi Tukad Barito. Salanturné katedunang majeng oka cucu ipun ngantos mangkin.[2]

Pawigunan[uah | uah wit]

Wadian Dadas mawiguna dados Budaya lan Sosial parakrama, Wadian Dadas taler ketah kasolahang antuk dados balih-balihan ring paindikan pesta adat sané jangkep antuk rasa suka cita miwah ngaturang suksma. Tiosan mawiguna dados seni balih-baliham (média bebalihan tradisonal), krana madaging indik aji-aji ring rupa mantra mabasa sastra klasik Dayak Maanyan (pangunraun), musik (gambelan gong, gendang miwah kenong), kidung, sesolahan (marupa gerak ilustrasi paksi sikep makeber ring palemahan miwah lelipi), seni lukis (rai miwah raga khas Dayak Maanyan); kuaca (lakaran kain lan busung), taler bebantenan.

Wadian Dadas taler kaanggén antuk Pangubadan tradisional miwah kamargiang antuk nyarengang krama akéh. Tatujon upacara Wadian Dadas punika antuk upaya pangubadan gering sané wénten ring manusa, matetujon nyelametang manusa saking paindikan gering tenmédis.[3]

Sesolahan[uah | uah wit]

Ring sawatara 1990an, Wadian Dadas polih pakembangan antuk wantah ngambil sisi seni ipun, maparinama anyar punika Tari Gelang Dadas. Dadas wénten kalih sané marupa Tanya miwah Hiyang. Ring indik anyar sawatara 2000an wenten panganyaran, sané ngaranyanag sesolahan puniki ngejaning ring indik nada (hiyang) sakéwanten kauahin sané pamahbah nyané dados mantra, sané anyar dados pabesen utawi Riak. Antuk kawéntenan seni balih-balihan punika ngaranayang sanggar-sanggar seni ring Barito Kangin, sesolahan Gelang Dadas wantah ngicalang upacara ipun sakéwanten nénten ngicalang seni ring jero ipun.[4]

Pustaka[uah | uah wit]

  1. "WADIAN, Budaya Khas Dayak DAS Barito, Kalimantan Tengah" (ring Indonesia). 2010-08-19. Kaaksés 2019-10-26.
  2. Warisan Budaya Tak Benda Indonesia Tahun 2017. jakarta. 2017. p. 197.
  3. Warisan Budaya Tak Benda Indonesia Tahun 2017. Jakarta: Direktorat Warisan dan Diplomasi Budaya. 2017. p. 197.
  4. Tambuleng; Offeny; Andin, Jimy Oktolongere; Afrom, Ichyatul; Juniarti, Bunga Dwi (2020-12-23). "ANALISIS PERKEMBANGAN NILAI DAN FUNGSI TARI GELANG DADAS DALAM KEHIDUPAN MASYARAKAT SUKU DAYAK MA'ANYAN". Jurnal Tambuleng (ring Inggris). 1 (1). doi:10.1234/jt.v1i1.2045. ISSN 2747-044X. Kaarsipin saking versi asli tanggal 2022-10-04. Kaaksés 2022-10-04.