Tari Ketuk Tilu

Saking Wikipédia
Tari Ketuk Tilu
Tari Ketuk Tilu
Aran asliᮊᮨᮒᮥᮊ᮪ ᮒᮤᮜᮥ  (Sunda)
Ronggeng Gunung  (Indonésia)
GenreTradisional
Jejak waktudegung
PenemuWong Sunda
SakingIndonésia

Tari Ketuk Tilu (aksara Sunda: ᮊᮨᮒᮥᮊ᮪ ᮒᮤᮜᮥ) inggih punika silih tunggil sesolahan khas Sunda sané kaanggep dados cikal bakal tari jaipong sané langkung kasub. Sesolahan puniki madaging gerakan saking tari miwah pencak silat sané kamargiang olih para lanang miwah istri sacara mapasangan.[1] Ketuk tilu kasebar akéh ring makudang wawengkon sekadi Priangan, Purwakarta, miwah Bogor. Sesolahan puniki kasolahang ring kalangan antuk rangka parayaan, ‘’festival’’, utawi ngamen.[2] Ring Wawengkon liyanan ketuk tilu taler kasengguh doger (Karawang), banjar (Subang), miwah longser (Sumedang).[3]

Lelintihan[uah | uah wit]

Ring pamahbahné, ketuk tilu kantun ksolahang ring upacara nunas sabeh, ‘’ngalokat cai’’, panén padi miwah upacara hajat bumi. Sakewanten, krana pagingsirang aab sekadi mangkin, ketuk tilu sampun magentos saking mawiguna ring ritual nuju pseudo ritual, dados seni balih-balihan miwah dados panyeneng miwah pagabia.[4] Kanikayang ketuk tilu puniki dados aled saking makudang sesolahan anyar utawi sesampunné, seslahan puniki dados pangapti sesolahan liyanan minakadi Jaipongan,[5] ronggéng gunung, topéng betawi, topéng banjet miwah ubrug[1]

Sesolahan[uah | uah wit]

Gerak sesolah puniki kakepah dados pitu pahan gerak, luiré:[6]

  1. Gerak Emprak dados perlambang pinaka manusa patut ngajegang dresta ring genah ipun.
  2. Gerak Bayang Kehidupan Wayang puniki ring dasarné madue artos manusa sané ngelah sisi becik miwah iwang.
  3. Gerak Pling serta Gibas madue artos indik kawaspadan, manutin saking manusa patut waspada saking marabaya sané nénten kauningin pidan pacang rauh.
  4. Gerak Depok maartos pinaka manusa ten dados lemet tur bimbang, patutné teguh antuk makasami ring paindikan sawilang manusa.
  5. Jaga Diri Irama maartos mangda manusa setata eling antuk prasida ngajaga raga ring makasami soroh baya sané rauh.
  6. Ketangkasan Kehidupan artos saking gerakan puniki ngelah katangkasan taler kateguhan rikala ngamargiang kauripan.
  7. Gerak Tutup ring gerakan puniki wantah ngamasang agem. Gerakan puniki maartos dados manusa sané sampun sadia nampi makasami baya sané pacang rauh.

Pola lantai[uah | uah wit]

Saking makakutus gerak ring tari Ketuk Tilu, para penari perlu nyolahang gerakan-gerakan punika antuk kalih pola lantai sané ketah kaanggen. Makakalih pola lantai punika sekadi pola lantai beneng vertikal miwah pola lantai diagonal. Pola lantai beneng vertikal punika ritatkala para pragina ngamargiang gerakan sacara kaajeng lan kaduri miwah pola lantai diagonal. Sauntara, pola lantai diagonal pinaka gerakan nyerong nuju sisi kiwa taler nuju sisi tengen. Antuk gerakan miwah kalih pola lantai punika, ketah panampilan saking tari Ketuk Tilu pacang kasolahang ring papat pahan luire:[6]

  • Pahan kapertama pacang kaisi olih para pangiring sané masasana ngamaingang ‘’irama’’ musik tari antuk piranti musik tradisional sekadi rebab, kendang indung, kendang kulanter, kecrekan miwah gong. Pahan kapertama puniki matatujon antuk nyenengang pamiarsa miwah mangda akéh pamiarsa mapupul antuk nyaksiang sesolahan tari Ketuk Tilu.
  • Pahan kakalih pacang kamargiang ritatkala para pamiarsa sampun mapupul. Ring pahan puniki, para pragina pacang ngawitin ngenalang angga sambil masolah.
  • Pahan katiga inggih punika inti saking sesolahan tari Ketuk Tilu, ring pahan inti puniki pacang wenten pamandu sané kasengguh dados juru panerang.
  • Pahan Kapat sané dados pahan ungkur miwah pahan panyineb, para pragina pacang ngajak para pamiarsa antuk nyarengin masolah sacara mapasangan. Santukan balih-balihan pacang langkung meriah miwah kasenengin. Pahan untat puniki pateh sekadi ngibing ring tari gandrung. Krana kawentenan ngibing puniki, ngaranayang tari Ketuk Tilu rumasuk ring tari kekanténan.

Musik[uah | uah wit]

Soroh gerakan, iringan musik ring tari puniki dados poin kaunikan ring tari puniki. Tari Ketuk Tilu akéh nganggen piranti musik tradisional khas Sunda sekadi bonang. Getokan sané kaasilang olih piranti musik bonang puniki taler ngalatar ungkurin parinama tari Ketuk Tilu.[6]


Pustaka[uah | uah wit]

  1. 1,0 1,1 Raihan, Muhammad Fadhil; ung (2019-09-02). "Mengenal Tari Ketuk Tilu yang Menjadi Cikal Bakal Jaipong". detik.com .id (ring Indonesia). Kaaksés 2023-03-07.
  2. "Mengenal Sejarah Singkat Tari Ketuk Tilu". Kaarsipin saking versi asli tanggal 2023-03-07. Kaaksés 2023-03-07.
  3. "Jaipongan, Tari | Portal Resmi Pemerintah Provinsi DKI Jakarta". www.jakarta.go.id (ring Indonesia). Kaaksés 2020-09-11.[permanent dead link]
  4. Herdiani, Een (2014-12-01). "Perubahan Fungsi Ketuk Tilu Di Priangan (1900-2000-an)". Panggung (ring Inggris). 24 (4): 316–328. doi:10.26742/panggung.v24i4.128. ISSN 2502-3640.
  5. Admin_BPK_Wil_IX (2016-11-10). "Kesenian Jaipong: antara Karawang - Bandung". Balai Pelestarian Nilai Budaya Jawa Barat (ring Indonesia). Kaarsipin saking versi asli tanggal 2023-03-27. Kaaksés 2023-03-07.
  6. 6,0 6,1 6,2 Ananda (2022-09-28). "Tari Ketuk Tilu: Sejarah, Makna Filosofis dan Gerakan Tariannya". Gramedia Literasi (ring Indonesia). Kaaksés 2023-03-07.