Ngabén

Saking Wikipédia

Ngabén utawi palebon inggih punika silih sinunggil upacara Pitra Yadnya sané kalaksanayang antuk ngewaliang angga nuju sunia loka. Ngabén kalaksanayang yéning wénten angga kulawarga sané séda utawi kalayu sekaran. [1]

Jara Upacara Ngabén[uah | uah wit]

Wénten 5 upakara ngabén sané presida kalaksanayang olih masyarakat:

Ngabén Sawa Wedana

Sawa Wedana inggih punika upacara ngabén sané nganggen layon (durung wénten kapendem utawi makingsan sadurungnyané). Upacara punika kalaksanayang galah 3 nyantos 7 dina ngawit saking angga punika séda, nanging wénten sané kalaksanayang abulan santukan pikamkamnyané akeh, nika yéning ngambil upacara sané utama.

Ngabén Asti Wedana

Asti Wedana inggih punika upacara ngabén sané nganggen tulang sang sané séda sané sampun mapendem. Sadurung ngabén wenten upacara sané mawasta ngagah. Ngagah inggih punika upacara mangbangin gegumukan sang sané séda lan ngambil tulang sané masisa ring bangbangé. Niki kalaksanayang nganutin awig-awig utawi dresta sané wénten ring desanyané.

Swasta

Swasta inggih punika upacara ngabén sané nénten nganggen layon utawi tulang, santukan séda ring dura negara, layon nénten kapolihin, utawi sané lianan. Ring upacara puniki layon karéka antuk kayu cenana (pengawak) sané kadagingin aksara.

Ngelungah

Ngelungah inggih punika upacara sané kalaksanayang antuk anak alit sané untunyané surung kepus.

Warak Kruron

Warak Kruron inggih punika upacara sane kalaksanayang antuk raré.

Tata-Titi Upacara Ngabén[uah | uah wit]

Ngulapin

Ngulapin inggih punika pamargi sané kapertama ring upacara ngabén, sané matetujon antuk nauhin sang atma. Ngulapin punika prasida kamargiang ring genah-genah sané kacumpuin olih sang madué karya.

Nyiramin utawi Ngemandusin

Nyiramin layon kalaksanayang ring natahnyané. Ring layon né punika madaging cihna-cihna ring indrianyané, sekadi ring wimbanyané madaging don intaran, ring irung madaging sekar melati, sibakan kaca ring penyingakan, samian matetujon ngewaliang kawigunan indria sané kaanggen nuju witnyané.

Ngajum Kajang

Kajang inggih punika sarana sané kaanggen ngrurubin layon, sané madaging kain kasurat antuk aksara  lan madaging rerajahan. Kajang punaka kateken ping 3, anggen nyihnayang kulawarga lan sameton sampun ngicenin sang layon mamargi nyujur genah sané sapatutnyané.

Ngaskara

Ngaskara inggih punika upacara sané matetujon antuk nyuciang sang atma mangdané sang atman nemu genah sané sapatutnyané. Ngaskara puniki pateh sekadi upacara padiksan ring angga sané kantun nyeneng.

Mameras

Mameras kalaksanayang yéning layon sampun madue cucu. Meras mawit saking kruna peras sané mapeteges nyidayang.

Papegatan

Papegatan mawit saking kruna pegat, kasuksmannyane megatang sajeroning raga wisaya saking kulawarga sang palatra, santukan punika prasida ngapiambengin pamargan sang lepas nuju sangkan paran. Saking upacara puniki, kulawarga sampun las majeng sang sane sampun mantuk punika. Sarana upacara puniki wantah banten sane katata ring lesung, madaging carang dadap kakalih, sane kaadegang, tur kabentangin benang putih. Benange punika raris kamarganin jantos pegat .

Pakiriman Ngutang

Usan papegatan, kamargiang pakiriman ka setra sane kamanggehang, layon saha kajang kaunggahang ring bade/wadah, nanging wenten taler sane wantah nganggen pepaga. Saking genah sang palatra, warga banjar pacang mamargi saha makta piranti upacara lan layon kaiiringin baleganjur sane katabuh dahat gurnita, utawi angklung sane tabuhnyane ngelangenin. Ring margi nuju setra, layon punika kapiteh ping 3 ka kiwa, pinaka nyasa ngwaliang panca maha bhuta ka genah soang-soang. Nika taler pinaka cihna sang palatra mapamit, ring arep umah  ping 3 pinaka papamitan ring sanak kulawarga, ring pempatan lan pateluan ping 3 maka mapamit ring braya warga banjar/desa, lan ring setra ping 3 pinaka cihna mapamit ring bhuhloka puniki.

Ngeseng

Yéning sampun wusan ngamargiang sami étéh-étéh punika, selanturnyané ngeseng layon. Sesampunné dados abu, tulang sareng abuné punika kalilig lan kapulpulang dados siki ring bungkaké. Ngeseng niki kaenter olih Ida sulinggih utawi mangku.

Nganyud

Nganyud punika madué tetujon apang samian bidugal sané kantun wénten nyarengin layon sané macihna antuk nganyudang abu layon punika. Upacara puniki kalaksanayang ring segara utawi tukad.

Makelud utawi Ngeroras

Makelud kalaksanayang ring dina ka-roras wusan upacara ngeseng layon. Upacara puniki maarti nyemosang Ekadasa Indrya lan nyuciang genah kulawarga santukan sebeté sané karaseyang. [2]

Pustaka[uah | uah wit]

  1. Hardi, M. (2022-09-20). "Memahami Upacara Ngaben Beserta Jenis dan Tata Caranya". Gramedia Literasi (ring Indonesia). Kaaksés 2023-02-19.
  2. Ambarnuari, Mery (2019). "UPACARA NGABEN WARGA PANYUWUNGAN DI DESA ABIANBASE KABUPATEN GIANYAR". PANGKAJA: JURNAL AGAMA HINDU (ring Indonesia). 22 (2): 23–33. doi:10.25078/pkj.v22i2.1685. ISSN 2623-2510.