Cebur nuju daging

Naga Nusa

Saking Wikipédia
Naga Nusa
Satua
AranNaga Nusa
Tasih kasub maaranAsal Usul Pulau Nusa
Asal Mula Pulau Nusa
Data
MitologiPulo Nusa
NegaraIndonésia
WewidanganKalimantan Tengah

Satua Naga Nusa (manut aran tokoh) inggih punika silih tunggil satua saking Kalimantan Tengah, satua puniki madaging indik kaweruhan Pulo Nusa, Tukad Kahayan.

Daging carita

[uah | uah wit]

Wenten katuturan satua, nguni, wenten magenah anak mawasta Nusa. Dane meneng sareng rabi lan misannyane ring desa sane wenten ring sisin Tukad Kahayan, Kalimantan Tengah. Geginan Nusa lan misanne sadina-dina inggih punika mamula lan mancing ring Tukad Kahayan.

Duk punika, wenten tuh sane suwe nibenin wewidangan genah ipun meneng. Seduk wenten ring dija-dija. Makasami entik-entikan sane magenah nenten prasida mentik becik. Tetanduran padi layu, pisang dados ngraos. Toya Tukad Kahayan sayan surut tur ulam sayan kidik. Manggihin kawentenan punika raris Nusa, rabi lan iparnyane mapikayun pacang magingsir ka desa (dusun) antuk pangapti mangda prasida ngamolihang sumber pangupajiwa sane becik. Yadiastun krama desane tusing ngelah taneman singkong, paling tusing taneman alase ento masih nyidaang nulungin ia idup.

Sesampune nyiagayang bekel sane minimal, ipun sareng sami memargi nuju desa nganggen jukung. Sasampune tigang rahina nglintangin Tukad Rungan (anak tukad Kahayan), ipun rauh ring genah nglintangin tukad. Sakéwanten nénten prasida nglanturang pamargi, duaning taru ageng sampun ulung ngalintangin tengah tukad. Mangda prasida nglintang ring tukade punika, ipun patut ngebah tarune punika. Pamuputne Nusa lan misanne magiliran ngebah punyan kayune nganggen kapak. Ngantos sore, punyan kayune durung kagetep. Basangne ​​suba ngawitin ngrumrum. Sedek dina anu, bekel sane kabakta sampun telas. Pamuputne Nusa makeneh lakar ngalih amah-amahan di alase ane ngiterin tukade.

“Tiang lakar luas ngalih amah-amahan di tengah alase. “Cening tuah pragat gegaene,” keto Nusa ngomong teken embokne ane sedeng ngebah punyan kayune. “Inggih, semeton!” pasaut iparne.

Disubane mapamit teken kurenanne, Nusa lantas majalan ka tengah alase. Tusing makelo lantas I Nusa mulih ngaba taluh ane gedenne ping kalih gedene tekening taluh angsa.

“Hei, cingakinja! Tiang makta ajengan sane enak-enak anggen tiang sareng sami. Sis, durusang rebus taluh puniki!” Nusa matakon teken kurenanne. “Ampura, semeton! “Cening tusing nyak, sawireh cening nawang taluh buron apa ane aba adin ceninge,” pasaut kurenan Nusa, tusing nyak. “Ah, tiang tusing peduli taluh buron apa ene. Ane penting cening nyidayang kenyang. “Adi tusing nyidayang naanang sedukne buin,” keto Nusa ngomong nganggo nada cendet. Pamuputne Nusa masak taluhne padidi. Sampun nampek tengah wengi taluhne wawu masak. Ia masih nyagjagin kurenane lan embokne ane suba pules. Nanging sang kalih nenten purun ngamah taluh punika. Pamuputne Nusa ngamah taluhne padidi kanti telah. Sedek dina anu kurenanne lan iparne terus pules.

Buin manine, Nusa tengkejut dugas ia bangun uli sirepne. Awakne suba mabintik-bintik barak tur marasa gatel pesan. Ia ngawitin panik lantas nunas kurenan lan iparne apang nulungin ngeruk awakne. Nanging ane aneh, ngancan ngeruk, awakne sayan ngrasa gatel tur sakit. Nepukin kahananne buka keto, Nusa sahasa ngorahin misanne apang luas ngalih tulung. Sedek dina anu kurenanne terus nulungin ngeruk awakne.

Nuju tengai, kahanan Nusa sayan ngreredang. Bintik-bintik barak punika mauwah dados sisik ukuran koin sane nutupin bagian awakne. Makudang-kudang menit salanturnyane, awaknyane sayan ageng tur sayan lantang ngantos ngantos sawatara limang meter. Saking cokor ngantos ketiak ipun sampun magentos dados naga, sedeng lima, baong lan sirahnyane kantun manusa.

“Ampurayang tiang Adi, Sis! Kaden taluh ane daar I Abang ibi sanja ento taluh naga. Tingalin awak lan batisne Abang! Gelisang carita I Abang lakar dadi naga. “Nanging beli cenik, tusing perlu beli sedih, sawireh ene suba nasib Hyang Widhi,” keto Nusa ngomong teken kurenanne. Kurenane tuah mendep tur sebet ningalin nasib ane tusing melah ane nibenin kurenanne. Luhne tusing nyidayang suud buin. In Balinese :   Tusing makelo misanne mulih ngajak krama duang dasa diri ane sedia lakar nulungin. In Balinese :   Sakewala, mara nepukin bangken Nusane, tusing nyidayang apa-apa, sawireh tusing taen nepukin kejadian aneh buka keto.

Pamuputne, sampun meh-mehan arahina lan wengi ipun wantah negak ngiterin awak Nusa sane sampun merem tan maderbe daya ring pasih sambilang nyingakin perkembangan salanturnyane. Benjangne, Nusa wiakti sampun magentos dados naga. Awakne sayan lantang tur sayan gede. Lantangnyane sampun sawatara limang dasa meter, tur agengnyane ping tiga lintang saking punyan nyuh.

Nuju tengai, Nusa ngandikain krama makejang apang ngentungang bangkene ka tukade. “Ngiring tulungin nglinggahang awak titiange ka tukade! “Tiang tusing nyidayang buin nanggehang panes suryane,” pakrimik Nusa. Kramane rame-rame jagi nyolek layonnyane ka tukade. Sakewanten, risampune wantah ajebos ring toyane, saget Nusa rumasa seduk pisan. “Ouch…, tiang seduk pisan. Durusang rereh tiang ulam!” Nusa nyerit sambilanga nahanin rasa sedukne. Krama digelis mabrarakan ngrereh ulam ring danu wiadin telabah sane ngiterin alase. Makudang-kudang galah, kramane mawali makta ulam sane akeh. Sajeroning galah sane suwe, ulam punika sampun kaajeng. Nuju semeng, I Nusa ngomong teken kurenane. “Sis! Wengine mangkin pacang wenten sabeh bales kasarengin antuk guntur miwah kilap. Tukad puniki pacang nglimpah. Nampayang indike punika majeng ring para kramane, mangda digelis matilar saking genahe puniki. Yening tukade blabar, I Abang pacang nyujur Tukad Kahayan tur nglanturang ka muara. Abang lakar jenek ditu ajebosne, lantas nglanturang pejalanne ka segara. “Ditu lakar nongos Abang salawas-lawasne,” keto Nusa sambilanga ngetel yeh paningalanne. Kurenane tusing nyidayang nanggehang yeh paningalanne. Ia lakar sujati kangen kurenannyane. “Adi, sampunang ninggalin Adi cenik! “Cening tusing nyak ilang adin ceninge,” kurenan Nusa masesambatan sambilanga ngeling. “Nggih, Sis! Sapunika kawentenan Ida Sang Hyang Widi Wasa. Disubane I Abang budal, mulih ajaka rakyate!” keto I Nusa teken kurenane. Rikala wengi sampun wengi, napi sane katarka olih Nusa sujatine sampun mamargi. Suaran guntur sane ngrumrum kasarengin antuk kilap sane makilap. Kilat sane tan mari makilap. Nenten suwe raris ujan bales pisan. Kurenan Nusa lan kramane makejang digelis ngejohang dewek uli tukade. Ipun kagebug antuk raos sane jejeh tur katutupin antuk raos sane jejeh. Makudang-kudang galah salanturnyane, toya Tukad Rungan nglimpah. Layon Nusane kaampehang antuk arus banjir nuju Tukad Kahayan. Sane nyaksiang kejadian punika sami meneng. Ipun nenten prasida malih nulungin Nusa. Sasampune toyan Tukad Rungan surut, kramane raris mawali ka desane soang-soang. Kurenan Nusa lan embokne masih milu ngajak rombongan ento.

Sedek dina anu, Nusa sampun rauh ring cangkem Tukad Kahayan. Ida meneng sementara ring teluk sane rada dalem. Liang pesan kenehne, sawireh liu ada soroh be ane nongos ditu. Nanging, kawentenannyane ngawinang baya majeng ring kahuripan ulam-ulam punika. Duaning asapunika, ulam punika mautsaha ngrereh pamargi mangda prasida nguber ipun. Ipun mapunduh ring genahe sane mengkeb. “Napi sane patut laksanayang iraga mangda naga punika prasida kaon?” takon Ikan Jelawat sane bingung. “Tiang ngelah akal. “Tiang lakar ngorahin nagane yen di pasihe ada naga gede ane lakar nandingin ia,” keto Ikan Saluang (jenis teri). “Raris, napi rencana ragane selanturnyane?” takon Ikan Jelawat, sayan-sayan bingung. “Tenang semeton! Paindikane punika makasami serahangja ring titiang. Tiang jagi nunas wantuan ring semeton yening tiang merluang. “Medabdaban dogen tur ngantiang titah nirane,” keto Ikan Saluang.

Pamuputne makejang ulame ditu adung teken pamutusne Ulam Saluang. Benjangne ​​Ikan Saluang ngawitin nglaksanayang rencanane. Ia meneng tur makeneh padidian di tongos ane tusing joh uli tongos nagane ento. Ia makeneh, nagane tusing nyidaang ngamah awakne ane cenik ento, sawireh pastika tusing lakar ngebekin awakne. Nenten sue, raris rauh nagane punika. “Eh, Ulam Saluang! Napi awinanipun ragane sedih?" takon Ida Naga Nusa. “Inggih, Bhatara Naga! “Ada ane ngranayang Parekan sedih,” masaut Ulam Saluang. “Napi nika, Ulam Saluang? Orahangja!” kekeh Ida Naga Nusa. “Inggih asapunika pak. “Tuni tiang matemu teken naga gede di sagarane,” keto Ikan Saluang mamunyi. “Napi sane baosang ragane? Naga? Napike ipun agengan ring tiang?” takon Sang Naga Nusa, ngawitin gedeg. “Inggih sampun meh-mehan pateh ukurannyane sareng Bapak. Kacingak ipun sampun uning indik kawentenan Guru iriki. “Sujatine ia nantangin Guru apang lomba kekuatan,” pesaut Ulam Saluang. Ningehang satua I Ulam Saluang buka keto, I Naga Nusa dadi bendu. “Kenken bani naga ento nantangin tiang. Orahang teken ia, mungguing tiang nerima tantanganne! Buin mani orahin ia mai ka tongose ​​ene, tiang lakar ngantiang ia!” asapunika jerit-jerit Ida Sang Hyang Naga Nusa. “Inggih, Bhatara Naga!” saut Sang Ulam Saluang raris budal. Benjangne ​​rauh I Naga Nusa nyantosang ring genahe punika. Sedek dina anu, I Ulam Saluang, gumanti lakar ngaukin nagane di sagarane, mengkeb di ungkur batu-batune ajak timpal-timpalne sambilanga ningalin gerak-gerik I Naga Nusa ane sedek majalan-jalan ngantiang musuhne teka. In Balinese :   Nanging musuh ane antosang ia tusing taen teka, sawireh naga ane orahang Ikan Saluang ento tusing ada. Pamuputne ia kenyel tur sirep ditu. Saluang Ulam nenten nglempagin galah punika. Alon-alon Ida nampekin buntut I Naga Nusa, raris masuryak keras. “Inggih ratu! Mesehe sampun rauh!” Mireng jerit-jerit punika, raris I Naga Nusa jejeh. Antuk kecepatan kilat, ipun mabalik sirahnyane nuju ikuhnyane, mawinan toya tukade ngraung. Ia makeneh munyin yeh ane nglebur ento musuhne. Tan kapikayunin, raris ipun nyerang tur ngugut ipun. Nanging, tan karasayang, ipun ngugut buntutnyane ngraga kantos pegat. "Inggih....!" Suaran I Naga Nusa jerit-jerit sakit kapireng.

Kala punika Ikan Saluang digelis ngandikain sawitrane sami mangda ngugut tatun I Naga Nusane. Sang Naga Nusa sayan jerit-jerit tur ngraris ngraos. Genahe punika magejeran sakadi wenten linuh. Nanging, kejadian punika nenten suwe. Kakuatan I Naga Nusa sayan lemet, sawireh suba telas getihne. Makudang-kudang galah salanturnyane, Naga Nusa pamuputne padem.

Makasami be sane wenten ring dasar Tukad Kahayan rauh jagi ngamah daging Naga Nusane ngantos telas. Wantah kerangka sane kantun. Kasuen-suen, kerangka punika kapendem ring tanahe tur katumbuhin antuk punyan-punyanan. Tumpukan taru punika raris ngawentuk pulo sane mangkin kawastanin Pulo Nusa.

Pustaka

[uah | uah wit]