Mamanda

Saking Wikipédia

Mamanda inggih punika seni teater utawi pementasan tradisional sane wit saking Kalimantan Selatan. Manda misib sareng Lenong saking paiketan pragina miwah pamiarsa. Interaksi punika ngawinang pamiarsa manados aktif ngwedar komentar-komentar lucu sane ngawinang suasana Mamanda idup. Binannyane, kesenian Lenong mangkin sampun nginutin jaman, sakewanten Mamanda tetep nginutin alur cerita kerajaan. Duaning ring kesenian Mamanda pragina-pragina sane kasolahang inggih punika minakadi Raja, Perdana Menteri, Mangkubumi, Wazir, Panglima Perang, Harapan Oertama, Harapan Kedua, Khadam, Permaisuri, miwah Sandut utawi Putri.[1] Pragina inucap wajib wenten sajeroning pementasan. Mangda nenten katinggal, pragina-pragina Mamanda sering taler kawewehin antuk pragina tiosan minakadi Raja saking Negeri Seberang, Perompak, Jin, Kompeni, miwah pragina sane tiosan matatujon nglimbakang cerita.

Mamanda antuk etimologis wit saking kruna 'mama' utawi mamarina sane maartos paman ring basa Banjar miwah 'nda' sane maartos kaping singgih. Dadosnyae 'mamanda' maartos paman sane kaping singgih, inggih punika 'sapaan' majeng paman sane kasinggihin sajeroning pasametonan. [1]

Lelintihan[uah | uah wit]

Mamanda inggih punika kesenian Badamuluk sane kabakta rombongan Abdoel Moeloek saking Malaka duk warsa 1987. Dumun ring Kalimantan Selatan mawasta Komedi Indra Bangsawan. Pacampuhan kesenian lokal ring Banjar antuk Komedi Indra Bangsawan ngamijilang wentuk kesenian anyar sane kabaos pinaka Ba Abdoel Moeloek utawi sane kaloktah antuk Badamuluk. Kesenian puniki kantos mangkin ketah kauningin antuk mamanda.

Ngawit saking sapangrauh rombongan bangsawan Malaka duk warsa 1897 Masehi sane kapimpin olih Encik Ibrahim miwah rabinnyane Cik Hawa ring Tanah Banjar, kesenian puniki dipopulerkan miwah kasanggra olih krama Banjar. Risampune beradaptasi, teater puniki ngamijilang teater anyar sane mawasta'Mamanda'.[1]

Aliran miwah Nilai Budaya[uah | uah wit]

Mamanda madue kalih aliran. Pertama inggih punika aliran batang banyu sane urip ring pasisi tukad wawidangan pangulun tukad inggih punika ring Margasari. Sering taler kabaos Mamanda Periuk. Ping kalih inggih punka aliran tabau sane ngawit warsa 1937 Masehi. Aliran puniki urip ring wawidangan Tabau puniki kabaos taler antuk Mamanda Batubau. Aliran puniki sane nglimbak ring Tanah Banjar.

Sasolahan Mamanda madue nilai budaya inggih punika tiosan pinaka panglila cita taler mawiguna pinaka media pendidikan antuk krama Banjar. Cerita sane kasolahang becik indik sejarah kehidupan, conto tuladan sane becik, kritik sosial utawi sindiran sane ngwangun, demokratis, miwah nilai-nilai budaya krama Banjar.

Mamanda madue pangiring musik inggih punika orkes Melayu antuk nembangang lagu-lagu mawirama Melayu, mangkin samoun nganggen iringan musik panting antuk nembangang Lagu Dua Harapan, Lagu Dua Raja, Lagu Tarima Kasih, Lagu Baladon, Lagu Mambujuk, Lagu Tirik, Lagu Japin, Lagu Gndut, Lagu Mandung-mandung, miwah Lagu Nasib.

Panglimbak Mamanda Mangkin[uah | uah wit]

Mangkin Mamanda ngawit kagentosin antuk kesenian modern. Wantah kidik generasi muda sane uning kesenian puniki. Yening kesenian asli wawidangan minakadi Mamanda nenten ngamolihang uratian generasi muda, sampunang erang yening Mamanda puniki ical.

Kawentenan kesenian mababosan minakadi Mamanda Kecamatan Paringin Selatan miwah Wayang Gong ring Kecamatan Juai, Kabupaten Balangan sampun sekarat. Kesenian, sane dumun manados srana ngamolihang panglilacita sapisanan informasi padem duaning nenten ngamolihang apresiasi masyarakat. Pamerentah sayuaktinyane sampun mautsaha nglestariang antuk ngawentenang makudang-kudang acara resmi minakadi hari jadi kabupaten, sakewanten kawatesin duaning akeh krama sane nenten kadaut.

Abdul Syukur, pelaku teater miwah sastra Banjarmasin, maosang dumun wenten Departemen Penerangan, kesenian mababaosan lebih kaangkat duaning sering katunasin tampil maosang program pemerintah, utamannyane ring wawidangan pedalaman. Sakewanten mangkin sayan arang kantos akeh krama sane nenten uning. Yadiastun kenten, Abdul Syukur maosang patut wenten modifikasi mangda kesenian inucap prasida katrima malih. Minakasi basa sane kanggen nenten wantah basa daerah sawawidangan sakewanten nganggen basa Indonesia. [2]

Pustaka[uah | uah wit]

  1. 1,0 1,1 1,2 "Mamanda, Seni Pementasan Pulau Kalimantan : viva borneo. Cepat, Santun, Tak Terbatas". web.archive.org. 2010-03-15. Kaarsipin saking versi asli tanggal 2010-03-15. Kaaksés 2023-03-11.
  2. "Mamanda Bakal Tak Terdengar Lagi - Situs Resmi Pemerintah Provinsi Kalsel". web.archive.org. 2010-02-14. Kaarsipin saking versi asli tanggal 2010-02-14. Kaaksés 2023-03-11.