Ménstruasi

Saking Wikipédia
Siklus ménstruasi

Ménstruasi inggih punika pauwahan fisiologis ring raga anak istri sane setata karasayang ring makudang galah tur kapengaruhin olih hormon réproduksi sakadi FSH-Éstrogén utawi LH-Progéstéron. Ménstruasi puniki dados pahan sané penting ring paundukan réproduksi. Ring manusa, paundukan puniki ketahnyané karasayang ring nyabran sasih saking ménarche (ménstruasi kapertama) ngantos ménopause (ménstruasi sampun usan). Lianan saking manusa, galah ménstruasi puniki wantah karasayang olih primata-primata ageng, tur antuk buron-buron manyonyo lianan ngrasayang siklus éstrus. Ménstruasi puput ring kaabotan tur ketahnyane nenten kalanturang ring sasih-sasih pangawit nganyonyoin.[1]

Wit[uah | uah wit]

Kruna ménstruasi kaambil saking basa Latin "ménsis" sane artosnyane bulan utawi sasih, salanturnyané ring basa Inggris ménsés artosnyané galah haid. Kruna linanan sane taler kaanggén punika haid saking basa Arab "حيض". Kruna lianan sane taler kaanggen antuk ngalusang, inggih punika "datang bulan".

Siklus ménstruasi[uah | uah wit]

Siklus ménstruasi punika silih tunggil proses sane wenten ring ovarium sane ngasilang pauwahan, nenten ring uterus manten, nanging taler ring raga istri sane jangkep. Siklus ménstruasi sane teratur ketahnyané nyabran asasih.

Siklus ménstruasi puniki kapah dados kalih siklus inggih punika, siklus ovarium miwah siklus éndométrium, miwah ring nyabran siklus punika kapah dados makudang pahan. Antuk siklus ovarium kapah dados pahan folikular miwah fase lutéal. Pahan folikular, ring pahan puniki wenten ring rahina kapertama ménstruasi utawi lébnyané éndométrium. Salanturnyané ring siklus ovarium taler wénten pahan lutéal. Ring galah puniki LH ngrangsang ovulasi saking oosit sane lebeng.

Siklus salanturnyané punika siklus éndométrium sane kapah dados tigang pahan, inggih punika pahan poliferasi, pahan sékrési, miwah pahan ménstruasi. Ring pahan poliférasi, punika sasampun ménstruasi, éndométrium ring keadaan tipis miwah strata masandekan. Kadar éstrogém sané menék saking folikel sané nglimbak pacang ngrangsang stroma éndométrium antuk ngawit tumbuh, nebelang, miwah pembuluh rah dados akeh pesan. Sané kaping kalih pahan sékrési punika ritatkala sampun ovulasi, ring sor pengaruh progéstéron sane menekang tur setata ring produksinyané éstrogén olih korpus lutéum, ngawinang éndométrium nebelang. Salanturnyané pahan sané pinih untat punika pahan ménstruasi. Ring galah puniki, korpus Iutéum mawiguna ngantos sawatara rahina ka-23 utawi 24 ring siklus 28 rahina, salanturnyane marégrési.[2]

Siklus ménstruasi kapah dados papat fase.

  1. Fase ménstruasi (menstrual flow phase), inggih punika luruh utawi kamedalang dinding rahim saking raga. Paundukan puniki krana kirangnyané kadar hormon séks. Paundukan puniki dados pahan sane wénten ring rahina kapertama ngantos kapitu.
  2. Fase pra-ovulasi, inggih punika galah pawentukan miwah kalebengan ovum ring ovarium sane kakranayang olih meneknyané kadar éstrogén ring raga. Paundukan puniki ketahnyane wénten ring rahina kapitu ngantos katelulas.
  3. Fase ovulasi, inggih punika galah subur ring siklus ménstruasi istri, ring galah puniki sél taluh sane lebeng sampun prasida kabuahin. Manut makudang literatur, masa subur puniki patbelas rahina sadurung haid salanturnyané. Yéning galah punika nglaksanayang hubungan séks, pacang ngawinang prasida mabot. Makudang tata cara sané prasida nentuang galah subur, inggih punika pauwahan galah ménstruasi, pauwahan lendir sérviks, miwah pauwahan suhu basal raga.
  4. Fase pascaovulasi, inggih punika galah mundurnyané ovum yening wenten fértilasi. Ring galah puniki, wénten menéknyané produksi progéstéron ngawinang éndométrium dados ngancan tebel miwah sayaga nrima émbrio antuk nglimbak. Yéning nénten wénten fertilisasi, ngawinang hormon séks ring raga pacang maulang tur wénten fase ménstruasi malih.

Yusa ritatkala ménstruasi[uah | uah wit]

Ring umumnyane ménstruasi punika mawit ritatkala yowana tur mayusa saking sia ngantos roras warsa. Wénten taler pahan istri sane ngrasayang haid utawi ménstruasi langkung lambat saking punika, inggih punika ritatkala mayusa telulas ngantos limolas warsa. Ménstruasi puniki pinaka cihna sempurnanyané balig antuk yowana istri tur ménstruasi karasayang ngantos warsa petang dasa lima ngantos limang dasa lima warsa.

Pubertas ketahnyane wénten ritatkala mayusa dasa warsa miwah ring siki istri kacihnayang sareng pangawit ménstruasi (ménarke). Uterus miwah vagina ngagengang. Salanturnyané sifat kelamin sekunder tampil, lengkung raga nglimbak tur jaringan adiposé munterang wates-wates anggotannyané, taler wéntennyané bulu ring kéték miwah ring pubis, pélvis nyimbarang. Pauwahan pinih penting ring galah anak istri dados kelih jiwa miwah ragannyané ngliwatin galah yowana ngantos dados anak istri sane kelih.

Khususnyane, anak istri ngrasayang ménstruasi ring yusa roras miwah telulas warsa. Lianan punika, setata wénten anak istri sane ngrasayang ring yusa sané langkung énggal. Sawatara dasa warsa miwah makudang wénten sané langkung énggal. Wénten taler sane durung ngrasayang ménstruasi ngantos yusa limolas ngantos nembelas. Paundukan puniki manut saking produkasi miwah lébnyané hormon. Yéning pendarahan wénten sadurung anak istri mayusa dasa warsa, biangnyané patut makta ka dokter antuk ngyakinang unduk ngrasayang ménstruasi ring yusa alit dados pahan saking panglimbakan sané normal. Anak istri ritatkala mayusa limolas warsa durung taler ngrasayang haid langkung becik mriksayang raga ka dokter. Ménstruasi prasida katunda krana makudang paundukan, sakadi aktivitas fisik sane baat, baat raga sané kirang, gangguang médis, utawi krana faktor keturunan.

Cihna miwah gejala[uah | uah wit]

Puniki makudang cihna miwah gejala sane ketahnyane wénten ritatkala galah ménstruasi:[3]

  • Basang krasa mules, mual miwah panes.
  • Krasa nyeri ritatkala manyuh.
  • Raga nénten krasa becik.
  • Gelem.
  • Sakit sirah miwah lempuyengan.
  • Keputihan.
  • Radang ring vagina.
  • Genit ring kulit.
  • Emosi menék.
  • Nyeri miwah bengkak ring nyonyo.
  • Bo raga nénten becik.
  • Suara kirang becik.
  • Wénten jerawat ring prarai.

Pustaka[uah | uah wit]

  1. Media, Kompas Cyber (2023-04-06). "Pengertian Menstruasi dan Macam-macam Siklus Menstruasi Halaman all". KOMPAS.com (ring Indonesia). Kaaksés 2024-03-03.
  2. Liputan6.com (2023-06-22). "Menstruasi Adalah Siklus Bulanan Wanita, Pahami Gejala dan Siklusnya". liputan6.com (ring Indonesia). Kaaksés 2024-03-03.
  3. Aurellia, Anindyadevi. "11 Tanda-tanda Haid akan Datang dan Cara Mengatasi PMS". detikbali (ring Indonesia). Kaaksés 2024-03-03.