Anda Bhuwana

Saking Wikipédia


Anda Bhuwana
Aran liyananᵒaṇḍabhuwana
Kawedar kapertama ringSawan
Basa(-basa)Basa Kawi
Juru tulisIda Padanda Ketut Oka
LakaranLontar
Ukuran43 cm x 3,7 cm
AksaraAksara Bali
Ngranjing Koleksi ringSawan
Klasifikasi Gedong KirtyaWariga

Anda Bhuwana silih tunggil lontar sané nyaritayang indik pamastuan Bhatara Gana majeng ibu ipun Déwi Giriputri antuk tedun ring mayapada manados Déwi Durgha, swadharman ipun dados pangulu utawi panjaga setra miwah kasembah ring Pura Dalem.[1] Lontar puniki mabasa Jawi Kuna.

Daging[uah | uah wit]

Kabahbahin antuk Bhatari Giriputri ri kala kantun ring Gunung Mahaméru sareng Sang Hyang Paramestiguru. Rikala ipun Bhatari Giriputri ngidamang empehan susu lembu. Asapunika, Bhatara Paramestiguru ngutus Bhatari Giriputri antuk ngarereh ring sawilang désa, nuju pagunungan, miwah sané liyanan. Ri kala parerahan punika, Bhatari Giriputri nénten nemuin jadma sané nganggon lembu, nganti ring ungkur Ida rauh ring Gunung Ékalaya matemu sareng panganggo lembu (sané nénten tiosan punika Bhatara Paramestiguru sané nyamar dados panganggo).

Bhatari Giriputri nganampekin panganggo lembu miwah mapinunas mangda masedia ngicain toya susu lembu ipun, yadiastun sanmpun katawarin, antuk mas, pérak, utawi manik. Menawi sang panganggo nénten masedia ngicain susu lembu, tiosan ipun sanggup pinaka Bhatari Giriputri kayun matresna sareng ipun. Mawinan Bhatari Giriputri ngarereh pisan susu inucap, asapunika Ida masedia, manawi wantah ring betis cokor ipun. Asapunika kamargiang patresnan inucap, sané ngalekadang swatek kumangkang-kumingking, kumatap-kumitip, miwah sasoroh ipun.

Bhatara Paramestiguru uning indik inucap salantur nyané ngutus putra saking Bhatara Gana antuk nemuin ibu nyané miwah nganikayang mawit Pustaka Tenung Wariga. Bhatara Gana nyarengin titah aji ipun, lantas ngadep Bhatari Giriputri, miwah nganikayang daging Tenung Wariga pinaka Bhatari Giriputri mikolehin toya susu lembu saking matresna. Bhatari Giriputri herang, lantas Pustaka Tenung Wariga punika katunjel. Menawi, gelis Bhatara Gana nyalinin malih pustaka sané katunjel sekadi sujatiné. Bhatara Gana herang, lantas ngapastu Bhatari Giriputri manados Durgha taler tan kadadosang matemu sareng Bhatara Paramestiguru. Bhatari Giriputri nyesel antuk polah ipun, lantas ngadep Bhatara Paramestiguru antuk nganikayang pastuan putra ipun Bhatara Gana. Bhatara Paramestiguru nganikayang majeng Bhatari Giriputri, ajahan Pustaka Indraloka, pinaka Déwi madué polah poraka punika becik nyané Bhatari Giriputri tedun nuju mayapada manados panghulu setra miwah disembah olih sinamian manusa miwah kapuja ring Pura Dalem sekadi :

  • Pinaka magenah ring kangin miwah mastana ring Pura Dalem Dhurgalaya, mapesengan Hyang Bhagawati.
  • Pinaka magenah ring kelod miwah mastana ring Pura Dalem Cungkub, mapesengan Dhurgadewati.
  • Pinaka magenah ring kawan miwah mastana ring Pura Dalem Sunya, mapesengan Hyang Laksmidewati.
  • Pinaka magenah ring kalér miwah mastana ring Pura Dalem Kadewatan, mapesengan Hyang Nini Dewati.
  • Pinaka magenah ring tengah dan miwah mastana ring Pura Dalem Dharmawisésa, mapesengan Bhatari Dewati.

Bhatari kapuja olih samian jadma miwah Bhatari taler sané nikayang urip pati samian. Antuk ngamargiang swadharman inucap, Bhatara Paramestiguru ngapicayang bhuta-bhuti akéh nyané 108 antuk ngiringin Déwi tedun nuju mayapada. Pinaka Déwi sampun mastana ring Pura Dalem Kadewatan, pacang matemu Bhatara Paramestiguru. Déwi becik nyané nganikayang manusa antuk ngardi Pura Rajapati manados genah Bhatara Paramestiguru miwah Bhatari pinaka Ida tedun nuju mayapada. Bhatari taler kalédangang ngicain panyungakanan majeng manusa miwah anggoan ipun ring sasih Kasa nganti Sada antuk makudang soroh panyungkanan. Tiosan punika Bhatara Paramestiguru taler ngingetang, pinaka manusa sampun ngaturang caru marupa segehan agung antuk nunas ampura mangda dané selamet, patut nyané Bhatari taler ngalédangang antuk nganikayang majeng samian bhuta bhuti antuk puput ngicain panyungakanan, kusus ipun panyungkanan cacar.

Punika taler pinaka Bhatari pacang mawali nuju Swarga Siwagamburanglayang matemu sareng Bhatara Paramestiguru, punika Bhatari patut kasuciyang olih Hyang Tri Purusa antuk makudang tirtha suci sekadi Tirtha Samudra, Tirtha Suranadi, Tirtha Saraswati, Tirtha Yamuna, miwah sané liyanan. Samian Tirtha punika wit paresikan miwah panyucian samian kotor, dosan, panyungkanan, pastu, miwah lara.[1]

Pustaka[uah | uah wit]

  1. 1,0 1,1 (Indonésia) Lontar Anda Bhuwana, kaaksés 1 April 2021