Widhi Papincatan

Saking Wikipédia
Widhi Papincatan
Aran liyananwiḍi​papiñcatan·
Kawedar kapertama ringBungaya Kangin, Bebandem, Karangasem
Basa(-basa)Basa Kawi
LakaranLontar
Ukuran40, 47 miwah 35 cm x 3,5 miwah 3,7 cm
AksaraAksara Bali
Ngranjing Koleksi ringKapustakaan Kantor Dokuméntasi Budaya Bali miwah Sawan
Klasifikasi Gedong KirtyaAgama

Widhi Papincatan silih tunggil lontar pakerthan, madaging paindikan parilaksana sané nénten dados kamargiang olih para warna,[1] menawi ring lontar puniki akéhan nikayang indik brahmana, miwah tata laksana pinaka sang brahmana polih parilaksana sané nénten patut taler tata cara pinaka brahmana lebar, Kanikayang taler indik pitutur-pitutur sané patut kasarengin miwah kalaksanayang taler kakelidin olih samian jadma. Kanikayang taler indik parilaksana sané patut dados pituut olih para sané wikan, kaungurin antuk carita Bhagawan Indra loka sareng Sang Para Yogya. Lontar puniki mabasa Jawi Kuna ketah kacampuh sareng basa Bali, ketah katemuin ring griya miwah jeroan ring Bali. Tiosan ring krama umum, lontar puniki taler kasimpen ring Dinas Kebudayaan Provinsi Bali.[2]

Daging[uah | uah wit]

Ring lontar Widhi Papincatan kanikayang parilaksana sané tan kadadosang olih Brahmana miwah tata laksana ipun, sekadi:[2]

  1. Satunggil brahmana nénten dados nyeneng ring umah sudra, sané sawilang rahina kaicaiin ajengan miwah ineman. Puniki nénten nyarengin saling sembah olih krama inucap.
  2. Satunggil brahmana nénten ngarayunan lungsuran saking sudra. Kanikayang taler pinaka brahmana marayunan sisa kesatria, punika ida pacang dados kasatria. Punika kasatria ngajeng sisa wesya pacang dados wesya, miwah wesya ngajeng sisa sudra pacang dados sudra.
  3. Satunggil brahmana nénten dados malajah nyastra ring umah sudra.
  4. Satunggil brahmana prasida kadiksa, pinaka prasida nénten mamebotoh, ngandaliang herang, mangindarin pakaryan sekadi; maratengan, mangukir, manados pakatik miwah sasoroh ipun.
  5. Swadharma brahmana pinaka stata ngajimbarang miwah ngajahang ajahan dharma miwah stata maparilaksana antuk kabecikan jagat. Pinaka ngalanggar saking swadharma sané kanikayang, punika salami ipun nénten kadiksa.
  6. Pinaka lebar patut kalebur antuk catur cuntaka.
  7. Pinaka brahmana lebar salah pati, patut kaupacarai miwah nénten prasida kasembah later sisa lungsuran inucap nénten prasida kaajeng.
  8. Pinaka para bujangga keni pisuh, asapunika sané uning patut ngamargiang upacara pamrascita.

Kanikayang taler pitutur antuk sané wikan mangda: Nénten corah, nyinggihang kawangsaan, kulawarga, kawikanan, miwah ngaraga sareng nénten ngardi sangsara jadma tiosan.[2]

Pustaka[uah | uah wit]

  1. (Indonésia) Kewajiban Brāhmaṇa, Kṣatriya, Waisya dan Śudra dalam Catur Varna, mutiarahindu.com, kaaksés 1 April 2021
  2. 2,0 2,1 2,2 (Indonésia) KATALOGUS LONTAR UPD PUSAT DOKUMENTASI KEBUDAYAAN BALI PROPINSI DAERAH TINGKAT I BALI, kaaksés 1 April 2021