Tarling

Saking Wikipédia

Tarling inggih punika silih tunggil seni musik sane nglimbak ring wewidangan pasisi pasih kaja utawi ketahnyane pesisir pantai utara (Pantura) Jawa Barat, pamekasnyane ring wewidangan Cirebon lan Indramayu. Aran tarling inucap kaambil saking kruna anceng saking piranti sane kaange ri sajeroning mentasang tarling punika. Piranti punika wenten kakalih inggih punika gitar lan suling sane kaancengan manados kruna Tarling. Tarling taler madue unteng sane suksmanipun "sing nelantar kudu eling" utawi artosnyane "sane magingsir mangda eling".

Babad[uah | uah wit]

TARLING puniki mawiwit saking Seni Musik Tradisional Kesulthonan Dermayu (Indramayu) warsa masehi 1531 daweg masa pamerintahan Ida Sulthonul Wirakusuma (Pangeran Wirakusuma) utawi Wirasamudra II (Wiralodra II), sane daweg punika ngawentenan pasametonan ring Dermayu (Indramayu) sareng Pulembang (Palembang) pamekas kawentenan pakeraban ring Sulthan Wirakusuma (Wiralodra II) sareng Nyi Mas Ayu Ilir sane pinaka okan Ida Raden Husyahin utawi Kussen. Pangeran Wirakusuma maka putra kapertama saking pakeraban Ida Sulthonul Aria Wirasamudra (Raden Khalif) utawi Wiralodra I sane pinaka okan Ida Raden Jaka Samudra sareng Ida Nyi San Xian (Sandhang Biduk putri saking Raja Lebar Daun VII Tionghoa Palembang). Nyi Mas Ayu Ilir maka Putrin Ida Raden Husyahin utawi sane kaloktah Ida Pangeran Kussen (tugelan Ida Raden Fatah).

Pasemetonan puniki ngawit duk Nyi Mas Pandan Sari (Nyi Mas Ratu Junti saking Kesulthonan Dermayu) kaambil rabi olih Ida Syeikh Ban Tiong (Tan Go Hwat saking negeri Tiongkok). Pakeraban punika ngembasang anak alit istri pinaka putri sane mapesengan Xiu Ban Chi (Siu Ban Chi), salanturnyane Xiu Ban Chi kaambil rabi olih Ida Pangeran Aria Damar saking Palembang lan Ida makakalih madue putra kakalih sane mapesengan Ida Raden Husyahin lan Ida Raden Fatah.

Makakalih salanturnyane kautus olih niang Ida sane mapesengan Nyi Mas Ratu Junti sane pinaka istrin Ida Syeikh Ban Tiong mangda nuju ka Kesulthonan Dermayu antuk tatujon malajahin agama islam ring Pasantren 'Suka Gumi Hwang' (Kecamatan Sukagumihwang Indramayu), santukan ring Palembang kantun akidik kramane sane magama islam lan makehan sane magama konghuchu Tionghoa. Ida Raden Husyahin lan Raden Fatah laut matulak matinggal saking gumi Palembang lan makubuan ring Dermayu, lan saking parindikan puniki taler sane ngawitin kawentenan pasametonan inucap.Saking Alit Putrin Ida Raden Husyahin Inggih punika Nyi Mas Ayu Ilir sampun kajodoang sareng Ida Pangeran Wirakusuma. Ring acara pakeraban Ida makakalih punika panjak sami ngaturang Kesenian Musik pamekas Gambelan Kadhaton Dermayu utawi krama ring Indramayu ketah maosang antuk 'tanggapan' utawi 'menanggapi tamu raja'. Sujatinyane Tarling puniki pinaka pacukan Gitar Tionghoa Palembang sareng Suling Khas Dermayu sane kabuat saking Tiing Tulup. Saking pacukan punika ngamedalang musik unik sane kawstanin Tarling.

Suara saking Melodi Gitar ri kanjekan nadanyane mapindah patut kasarengin olih suara suling sane nadanyane nganutin suaran nada gitar sane kapindahang inucap, puniki mangda nada melodi gitar masikian sareng nada suling utawi ring basa jawa dermayon kawastanin 'ngleneng kon ngawiji' utawi "pateh mangda masikian".Gitar Tarling Tradisional Dermayu ngangge 5 Senar, sane kabuat saking engket punyan damar sane kacampuhin sareng uat kulit lan arang, nika sane mawinan suara tarling tradisional sareng suara tarling modern mabinayan pisan.

Sane dumunan, musik tarling dermayu wantah ngangge suara Gitar lan Suling kemanten lan wantah kaange ri sajeroning pamungkah Tanggapa sane pinaka acara antuk nyumayang para tamiu raja, sakemaon pnglimbakang musik tarling dermayu puniki polih paweweh antuk gendingan Sinden lan Gambelan Kedhaton Dermayu. Punika sane mawinan akeh krama ring Dermayu nglimbakang kesenian Gambelan Tarling Dermayonan ka dura Dermayu. Gamelan Tarling sane kapertama pinaka tanggapan (acara) tan pakasta luiring panjak, menteri pemajeg, prajurit, pedagang taler kaicen ngawentenang sasolahan Gambelan Tarling pinaka panglila cita acara.

Yadiastun Tarling punika sampun lami wenten ring Dermayu (Indramayu), sakemaon wawu kapatenin utawi kabuatang Hak Cipta Dermayu ring warsa 1920 ri sampun kawentenan Karesidenan Indramaya (Dermayu) warsa 1817.

Panglimbakang[uah | uah wit]

Duk warsa 1920 Tarling kaangen wantah pinaka panglila cita ring para krama Karesidenan Cirebon lan nglimbak kasenenngin olih kramane ring Cirebon lan Indramayu ngawit warsa 1935. Ngawit ring warsa 1986 tarling kajangkepin antuk piranti musik sane lianan marupa baskom lan ketipung cenik sane pinaka perkusi yening ring musik modern. Sadurung kasengguh maka soroh aliran musik modern, dumunan kramane maosang musik tarling punika musik Melodi Kota Ayu yening ring wewidangan Indramayu lan Melodi Kota Udang yening ring wewidangan Cirebon. Wastan tarling wawu karesmiang daweg RRI sering nyiarang musik soroh tarling puniki. Badan Pemerintah Harian sane mangkin kawastanin DPRD ngaresmiang wastan tarling pinaka wastan resmi soroh musik inucap ring petekan 17 Agustus warsa 1962. Sane mangkin mangki, tarling nenten wantah madaging gitar lan suling kemanten santukan sampun polih modernisasi manados akeh soroh piranti musik modern sane ngranjing minakadi: keyboard, gendang, lan gitar listrik.

Dumun tarling nglimbak wantah ring wewidangan Indramayu kemanten, sakemaon sane mangkin sampun nglimbak ring dura indramayu sakadi: Kuningan, Majalengka, Subang, Cirebon lan Karawang taler wawidangan pantura Jawa Tengah sakadi Brebes, Tegal, Pemalang lan Pekalongan. Basa sane kaange ring tarling pinaka basa kepara sane mawinan tarling punika sida nglimbak ri sajerong duraning genah witnyane.

Gendingan Tarling Sane Kaloktah[uah | uah wit]

Puniki silih tunggil lirik gending Tarling sane kaloktah sane karipta olih almin said:

Apa nasibe badan

Laki doyan demenan

Sekien kawin maning

Ning kula ora eling

Kula kien diusir

Ning laki konkong nyingkir

Megat tanpa lantaran

Bli eman keturunan

(Ya Tuhan, kuatkan iman kula)

(Ya Allah, ..mimi,..mimi…… )

Kula pegat pisah

Warisan dipai bocah

Kejeme sampean ning badan kula gelisah

Anak nangis wis kepengen mangan

Tujuan balik ning wong tua

Sun lunga nangis kerasa payah/sengsara kula ongkose langka

Tokoh-tokoh Tarling[uah | uah wit]

Penyanyi Tarling Dangdut[uah | uah wit]

Pustaka[uah | uah wit]

[1]

[2]

[3]

[4]

  1. Admin_BPK_Wil_IX (2018-04-17). "Tarling, Seni Tradisional Pantura". Balai Pelestarian Nilai Budaya Jawa Barat (ring Inggris). Kaarsipin saking versi asli tanggal 2023-03-07. Kaaksés 2023-03-07.
  2. "Sejarah Tarling Seni Musik Khas Pantura Jawa". Sejarah Cirebon (ring Indonesia). Kaaksés 2023-03-07.
  3. Media, Kompas Cyber (2022-12-07). "Mengenal Musik Tarling Pantura: Sejarah, Musisi, dan Kompilasi Lagu Halaman all". KOMPAS.com (ring Indonesia). Kaaksés 2023-03-07.
  4. "Tarling". id.wikimedia.org. Kaaksés 07 maret 2023. Check date values in: |access-date= (help)