Cebur nuju daging

Tabrakan Hadron Ageng

Saking Wikipédia

Tabrakan Hadron Ageng (Basa Inggris: LHC) punika akselerator partikel energi sane pinih ageng lan pinih tegeh ring jagate. [1] [2] Puniki kawangun olih Organisasi Penelitian Nuklir Eropa (CERN) inggian warsa 1998 kantos 2008, kasarengin antuk langkungan saking 10.000 ilmuwan, taler satusan universitas miwah laboratorium ring langkungan saking 100 panegara. [3] Genahnyane ring terowongan 27 kilométer (17 mi) ring kelilingnyane lan dalemnyane 175 méter (574 ft) ring sor perbatasan Prancis-Swiss nampek ring Jenewa.

Tabrakan kapertama kapolihang ring warsa 2010 antuk energi 3,5. tera- elektronvolt (TeV) per berkas, sawatara petang kali rekor dunia sadurungnyane. [4] [5] Penemuan boson Higgs ring LHC kauningin duk warsa 2012. Pantaraning warsa 2013 lan 2015, LHC sampun katutup lan katincapang; sesampun punika upgrade punika sampun ngantos 6,5. TeV nyabran berkas (13,0 Energi tabrakan total TeV). [6] [7] [8] [9] Ring panguntat warsa 2018, punika katutup antuk pemeliharaan lan peningkatan salanturnyane, lan kabungkah malih langkungan saking tigang warsa salanturnyane ring April 2022. [10]

Tabrakan punika madue petang titik persimpangan ring dija partikel-partikel sane kapercepat punika matabrakan. Sia detektor, [11] soang-soang kakaryanin mangda prasida mendeteksi fenomena sane mabinayan, kagenahang ring sajeroning titik-titik persimpangan. LHC utamanyané matabrakan sareng berkas proton, sakéwanten taler prasida ngrereh berkas ion berat, sekadi ring tabrakan timah- timah miwah tabrakan proton -timah. [12]

Tatujon LHC inggih punika mangda para fisikawan prasida nguji prediksi teori fisika partikel sane mabinayan, rumasuk ngukur sifat-sifat boson Higgs, [13] ngarereh kulawarga ageng partikel anyar sane katarka olih teori supersimetris, [14] lan malajahin pitaken sane durung kapuputang sane lianan ring fisika partikel.

Cingak taler

[uah | uah wit]

Lis pustaka

[uah | uah wit]
  1. "The Large Hadron Collider". CERN. 28 June 2023.
  2. Joel Achenbach (March 2012). "The God Particle". National Geographic Magazine. Kaarsipin saking versi asli tanggal 25 February 2008. Kaaksés 25 February 2008.
  3. Highfield, Roger (16 September 2008). "Large Hadron Collider: Thirteen ways to change the world". The Daily Telegraph. London. Kaarsipin saking versi asli tanggal 24 September 2009. Kaaksés 10 October 2008. Check date values in: |date=, |archive-date= (help)
  4. "CERN LHC sees high-energy success". BBC News. 30 March 2010. Kaaksés 30 March 2010.
  5. Galat teken nganggén Mal:cite press release: Paraméter title patut jelas
  6. Jonathan Webb (5 April 2015). "Large Hadron collider restarts after pause". BBC. Kaaksés 5 April 2015.
  7. O'Luanaigh, Cian. "Proton beams are back in the LHC". CERN. Kaaksés 24 April 2015.
  8. Rincon, Paul (3 June 2015). "Large Hadron Collider turns on 'data tap'". Kaaksés 28 August 2015.
  9. Webb, Jonathan (21 May 2015). "LHC smashes energy record with test collisions". Kaaksés 28 August 2015.
  10. "2022 Digital Media Kit: Higgs10, LHC Run 3 and restart". CERN (ring Inggris). 2023-10-07. Kaaksés 2023-10-10.
  11. "Facts and figures about the LHC". CERN. Kaaksés 17 April 2023.
  12. "Time for lead collisions in the LHC". CERN (ring Inggris). 2023-10-07. Kaaksés 2023-10-10.
  13. "Missing Higgs". CERN. 2008. Kaaksés 10 October 2008.
  14. "Towards a superforce". CERN. 2008. Kaarsipin saking versi asli tanggal 18 February 2013. Kaaksés 10 October 2008.