Gancaran: Bina pantaraning révisi

Saking Wikipédia
Kontén kaapus Kontén kawewehin
Carik 16: Carik 16:
## Satua déwa batara ajak buron
## Satua déwa batara ajak buron
##Satua déwa, manusa miwah buron
##Satua déwa, manusa miwah buron
# Babad ([[Basa Indonésia]]: Hikayat), inggih punika satua sané nyatuang tokoh sané malinggih ring puri (istana) tur madué kesaktian, nyatuang sekancan indik, payudaan, pesantian, urip, kahanan para satria miwah sané liyanan. Umpama; Babad Buleleng, Babad Blahbatuh, Babad Dalem, Babad Mengwi, Babad Pasek,
# Babad ([[Basa Indonésia]]: Hikayat), inggih punika satua sané nyatuang tokoh sané malinggih ring puri (istana) tur madué kesaktian, nyatuang sekancan indik, payudaan, pesantian, urip, kahanan para satria miwah sané liyanan. Umpama; Babad Buléléng, Babad Blahbatuh, Babad Dalem, Babad Mengwi, Babad Pasek,
# Wiracarita ([[Basa Indonésia]]: Epos), inggih punika satua sané ngungguhang indik kesinatrian, kesaktian ring payudaan. Conto: Mahabrata, Sakuntala, Prabu Mayadenawa, miwah sané tiosan.
# Wiracarita ([[Basa Indonésia]]: Epos), inggih punika satua sané ngungguhang indik kesinatrian, kesaktian ring payudaan. Conto: Mahabrata, Sakuntala, Prabu Mayadenawa, miwah sané tiosan.
# Satua dewa-dewa ([[Basa Indonésia]]: Mitos), inggih punika satua sané ngungguhang soroh dewa utawi batara-batari. Satua akehan ngundukang soroh agama, miwah mayapada, mercepad. Umpami: [[Bagus Diarsa]], Prabu Watugunung, miwah sané tiosan.
# Satua dewa-dewa ([[Basa Indonésia]]: Mitos), inggih punika satua sané ngungguhang soroh dewa utawi batara-batari. Satua akehan ngundukang soroh agama, miwah mayapada, mercepad. Umpami: [[Bagus Diarsa]], Prabu Watugunung, miwah sané tiosan.

Uahan ri tatkala 26 Pébruari 2021 18.29


Gancaran (Basa Indonésia: Prosa) inggih punika soroh sarwa susastra Bali sané nénten nganutin guru lagu, nénten nganutin tembang, nénten nganutin makudang-kudang wanda ring apada lingsa, nangin bebas. Gancaran Bali puniki ngungguhan pidagingan (unteng) sané pacang katuturang ring para pamiarsa miwah ring sang pangwacén.[1]

Wewidangan

Gancaran Bali dados kasorohang duang sorong, inggih ipun;

Gancaran Bali Purwa

Gancaran Bali Purwa (tradisional) dados kasorohang petang sorong, inggih ipun;

  1. Satua, (Basa Indonésia: Dongeng) akeh dados pesan wénten ring krama Bali. Satua madaging lelintihan satu sané tawah-tawah. Satua sapuniki nenten kauningin sapa sira sané ngawit tur kaparinama anonim. Unduk miwah tokoh, satua wénten makudang soroh, sekadi:
    1. Satua soroh buron dogén
    2. Satua buron ajak manusa
    3. Satua manusa ajak manusa
    4. Satua déwa betara ajak manusa
    5. Satua manusa ajak raksasa
    6. Satua déwa batara ajak buron
    7. Satua déwa, manusa miwah buron
  2. Babad (Basa Indonésia: Hikayat), inggih punika satua sané nyatuang tokoh sané malinggih ring puri (istana) tur madué kesaktian, nyatuang sekancan indik, payudaan, pesantian, urip, kahanan para satria miwah sané liyanan. Umpama; Babad Buléléng, Babad Blahbatuh, Babad Dalem, Babad Mengwi, Babad Pasek,
  3. Wiracarita (Basa Indonésia: Epos), inggih punika satua sané ngungguhang indik kesinatrian, kesaktian ring payudaan. Conto: Mahabrata, Sakuntala, Prabu Mayadenawa, miwah sané tiosan.
  4. Satua dewa-dewa (Basa Indonésia: Mitos), inggih punika satua sané ngungguhang soroh dewa utawi batara-batari. Satua akehan ngundukang soroh agama, miwah mayapada, mercepad. Umpami: Bagus Diarsa, Prabu Watugunung, miwah sané tiosan.

Gancaran Bali Modern

  1. Satua Bawak (Basa Indonésia: Cerpen), utawi satua cutet. Satua puniki wau wénten ri kala sayembara panyuratan susastra Bali Anyar olih Balai Penelitian Bahasa (dumun: Lembaga Bahasa Nasional cabang Singaraja). Sayembara puniki kawéntenang duk warsa 28 Oktober 1968 jantos 28 Oktober 1970, miwah tanggal 28 Oktober 1989. Conto: Mirah (Putu Sedana, 1969), Surup Ratih (Wyat, 1970), Iwang Titiang Newek (A.A.G.Jelantik, 1969), Ni Luh Sari (I.B. Mayun, 1969), Kapatutuan Ngulati (I.G.P.Rai, 1969), Tanggal Wayah (Winartha, 1970), Tukang Gambar (M. Sanggra, 1970), Talin Sampi (Wayan Rugeg Nataran, 1970), Langite Sayan Pelung (Raka, 1970).
  2. Novel (Roman), inggih punika satua sané dawanan tekéning cerpen miwah gelah lelintihan satua sané ngundukang embas, idup, miwah seda. Satua novel ring susastra Bali sampun kawéntenang ri kala warsa 1931 sané mamurda "Nemu Karma" pikarya I Wayan Gobyah miwah "Mlancaran" pikarya Gde Srawana (wastan asli, Wayan Badra)

Pustaka

  1. Supadi,s.pd, I. Madé Juliadi (2015-12-19). "Kusuma Buana Sastra: Gancaran Bali". Kusuma Buana Sastra. Kaaksés 2020-08-01.