Karapan Sapi

Saking Wikipédia

Tradisi Karapan Sapi inggih punika pacentokan pacuan nganggen sampi, pinaka ceciren kramane ring Suku Madura. Pacentokan punika katah kamargiang sasih Agustus utawi September, naler pacentokan final kamargiang sasih September utawi Oktober.

Katah kauiningin pamargin final tradisi Karapan Sapi kalaksanayang ring wekas kota Karesidenan, Pamekasan, antuk ngarebutang piala belgilir utawi adi jayanthi presiden. Ring pacentokan punika, apasang sampi ngerek kayu tongos anak sane ngendaliang punika negakang apasang sampine punika.[1]

Lalintihan[uah | uah wit]

Kawentenan Kerapan Sapi keni panglimbak saking tanah Madura sane nenten subur kaanggen nandur ring carike. Sane kaanggen ngentosin inggih punika, janane ring Madura ngarereh pangupa jiwa antuk dados bendega ring panepi naler wenten kramane sane ngubuh sampi sapisanan kaanggen nandur ring carike.

Maosang Karapan Sapi manut ring Krama ring Madura sane maarti adu balap sapi sane muani nganggen kaleles. Keleles iriki mateges uperengge pejangkep anggen menekang jana sane jagi nyalukang sami sane kaangen macentok, ring Madura kabaos tukang tongok. Sampi-sampi sane muani kapacu antuk pangonong ring baong ipun manados asiki. Yaning pasangan sampi kerrap sane wenten ring tengen kabaos panglua, ring sisi tengen kabaos pangdelem, naler jana sane nahen tali kekang sampi sadurung mapacentok kabaos tambeng. Lianan ring punika wenten tukang getak sane madue gaginan mecut bayun sampi mangdane sida malaib encol, wenten tukang Tonja inggih punika tugas sane ngedeng lan nuntun sampi sane jagi macentok, taler tukang Gubra, inggih punika jana sane madue dedemen masuryak sane matatujon mangdane sampi-sampi sane mapacentok madue bayu sane egar.

Baga Kerapan Sapi[uah | uah wit]

Kerrap Keni (Karapan Kecil).[uah | uah wit]

Silih tinunggil baga Karapan Sapi sane wenten ring tingkat kecamatan utawi kelurahan sane madue doh ipune 100 meter. Jayanthi Karapan Sapi baga puniki kadadosang nyarengin Karapan Sapi ke tingkat sane tegehan, manawi tingkat kabupaten utawi provinsi.

Kerrap Rajah (Karapan Besar)[uah | uah wit]

Baga Karapan Sapi puniki kamargiang ring tingkat Kabupaten utawi Kota. Pamilet Karapan Sapi puniki mawiwit saking adi Jayanti Kerrap Keni. Doh jarak tempuh Karapan Sapi baga puniki 120 meter. Jayanthi puniki kadadosang nyarengin pacentokan ring tingkat provinsi.

Kerrap Karesidenan (Gubeng).[uah | uah wit]

Karapan Sapi puniki kalaksanayang ring tingkat kepresidenan sane ksarengin olih pamilet saking jayanti ring sawewengkon Kabupaten Madura. Genah ngemargiang Karapan Sapi ini inggih punika ring Bakorwil Madura, Kabupaten Pamekasan. Biasanya, Kerapan Sapi baga puniki kamargiang ring dina Minggu pinaka acara pamucuk antuk ngawuwusang musim Kerapan

Kerrap Onjangan (Karapan Undangan).[uah | uah wit]

Wenten taler Karapan Sapi sane mawiwit saking pamilet undangan khusus sane kamargiang ring kabupaten sane ngemargiang. Karapan Sapi puniki kamargiang matatujon pinaka peringatan syukuran taler sane tiosan.

Kerrap Jar-Ajaran (Karapan Latihan).[uah | uah wit]

Wenten Karapan Sapi sane matatujon kaanggen ngurukang sampi-sampi sane jagi kaanggen mapacentok ring lapangan. Sadurung mapacentok, sampi-sampi puniki jagi kaurukang dumun punapi antuk mangdane sida malaib sekadi tatit, untengne mangde sida manados jayanti. Karapan Sapi kapatutan milah tur miih sampi sane rumasuk ring kategori super, nenten dados ngawag-ngawag rikalaning milah-milih. Mamilih sapi kerrap sane becik sapatutnyane sampun sida ngawit yusa 3-4 sasih. Selantur punika, rikalaning yusane dasa sasih (10) sampi kakawitin kauruk acepok nyabran rahina, nenten lali antuk ngicen jamu kirang langkunge 50 taluh miwah tigang (3) botol vitamin sabilang peteng, taler nenten lali antuk manjusang sabilang kalih rahina.

Teknis Permainan[uah | uah wit]

Sadurung mamargiang Kerapan, sinamian sampi kaiterin manjing ring lapangan kairing antuk gambelan khas Madura, inggih punika Saronen. Puniki kamargiang pinaka ngelemesang otot sampine sapisanan nyuguhang estetika panganggen mwah hiasan sampi-sampi sane jagi kacentokan. Wusan parade, pangangge mwah hiasan punika sampun dados kalungsur, sane ngawinan meweh lan abot antuk margiang pacentokan sida kalugra.[2]

Pacentokan puniki kariinin antuk klasemen pamilet. Pamilet kadadosang indik nentuang punpai ja antuk mangda sida manjingang sampi-sampine ka papah bawah . Rikalaning baga panyisihan kapertama, Kaping kalih, mwang katiga miwah kapat, plalianan punika kamargiang antuk sistem gugur.

Sampi-sampi sane sampun kabaosang gugur nenten dados malih nyarengin pacentokan ring baga salanturnyane. Sakemawon sampi sane sampun sida manados jayanthi, jagi maadu malih ring sang jayanti ring baga salanturnyane, kenten taler ring tingkat sane jagi kaliwatangt olih sami baga ring pacemtokan puniki, sira sane sida manados jayanthi ring pacentokan baga per baga, nika sane dados jayanthi.

Pustaka[uah | uah wit]

  1. fani, ti (2022-09-19). "Mengenal Sejarah Tradisi Karapan Sapi Khas Masyarakat Madura". katadata.co.id. Kaaksés 2023-03-06.
  2. Kemendikbud, Pustekkom. "Permainan Karapan Sapi". Rumah Belaja Kemendikbud. Kaarsipin saking versi asli tanggal 2022-07-05. Kaaksés 2023-03-06.