Gendér wayang

Saking Wikipédia
Gendér wayang
Gendér wayang
Gendér wayang
Kalih jangkep panabuh gendér
KauahinIndonésia
Musik saking Indonésia
Gamelan Bali
Genre
Wentuk spesipik
Musik regional

Gamelan gendér wayang sIlih tunggil gamelan saking Bali, sané ngelah dasa selendro. Gamelan puniki manados pangiring wayang (balih-balihan wayang kulit) miwah ritual sakral Hindu Bali liyané. Gendér wayang puniki dados ansambel gamelan pinih alit, sané wantah prasida kamainang olih kalih ngantos papat panabuh, instrumén wewehan ngawewehin satunggal oktaf ring duur. Sekadi soroh gamelan liyanan, inucap ngacampuhang tetabuhan kotékan miwah tetabuhan kontrapuntal sané alus, menawi ri kala kacampuh ngasilang téknik miwah komposisi sané becik.

Pawigunaan[uah | uah wit]

I Wayan Loceng nganikayang "Gendér wayang, silih tunggil ansambel musik pinih kuna sané wénten ring Bali, dados pangiring ring Wayang, mapandes, ngabén, miwah upacara kaagamaan liyané." Ida nganikayang repértoar saking Sukawati, ngacatet pinaka wawidangan kaloktah antuk wayang kulit taler pangembangan miwah palestarian dresta wayang gendér.[1]

Ring kauripan krama Bali gendér ketah dados pangiring balih-balihan wayang Bali saking irika polih paaranan gendér wayang, gendér taler kaanggén ring upacara krama Hindu Bali minakadi:

  • Pitra Yadnya sekadi Ngaben, Mamukur, ketah dados pangiring badé ri kala nuju sétra, asapunika ring mamukur ketah dados pangiring wayang lemah.
  • Manusia Yadnya ring upacara nyambutin miwah mapandes kairingin antuk Gendér
  • Déwa Yadnya ring upacara Piodalan Jelih ketah nganggén wayang lemah sané kairing olih gendér.

Instrumén[uah | uah wit]

Kalih instrumen dasar "wayang gendér" punika kawangun saking bingkai taru miwah dasa bilah parunggu pasegi lantanh sané kagantung nganggén tali miwah kulit komposit taler tabing taru ring duur palawah sané kaatur. Gendér jangkep madué apacek gendér, pacek wewehan ngawewehin langkung asiki oktaf. Instrumen ngajangkep kalih oktaf antuk selendro. Sawilang pacek kadiri saking instrumén lanang miwah istri, druén sané istri akedik langkung ageng miwah swara nyané akedik langkung éndép. Panggul nyané marupa palu ceking miwah simetri radial antuk kepala taru cakram miwah kerincingan tanduk sekadi manik marupa kojong. Rupa punika ngalédangang pemain antuk masang panggul riantara kalih miwah tiga bukaan nyari tangan, ngedig miwah nutup bilah barengan nganggén tangan sané metén. Mawinan téknik puniki, kanikayang téknik dinamis sané jangkep ngasilang swara sané becik, gamelan gender wayang kanikayang silih tunggil sorong gamélan Bali sané kompléks.

Panyetélan[uah | uah wit]

Gender wayang

Sekadi gamelan Bali liyanan, gendér wayang ngelah standar swara sané matiosan, yadiastun sampun kaatur olih sang sané wikan utawi para panabuh. Nada absolut pada matiosan manutin sareng anggitan pangarajin bilah parunggu. Asapunika ngawinan, instrumen individu tan ketah prasida kagentosin olih instrumen saking seka saking sujati nyané. Asiki instrumen ring sawilang guru lagu, pengisup, kaatur maswara luwih duur saking pacekan inucap, pengumbang; krana indra pamirengan iraga sané maskala logaritmik, nada pinih éndép perlu kapasangang langkung doh ring guru lagu absolut bina guru lagu pinih duur antuk polih swara sané pateh, tingkat idéal "shimmer" sareng-sareng. Salanturné, interval oktaf kabelasang manados akedik saking kalih hertz antuk ngamolihanh "shimmer" sarupa ring oktaf.

Gendér wayang punika slendro swara péntatonik, kirang langkung pateh sareng C D E G A ring skala Barat.

Cingak taler[uah | uah wit]

Cutetan[uah | uah wit]

  1. Loceng, I Wayan. Southworth, Christine; Ziporyn, Evan (eds.). "Gender Wayang". Katerjemahang olih Maria Bodmann. Kaarsipin saking versi asli tanggal 23 April 2008. Kaaksés 1 Nopémber 2011.

Pranala jaba[uah | uah wit]