Friedrich Nietzsche
Friedrich Nietzsche | |
---|---|
![]() Nietzsche ring Basel, Swiss, kr. 1875 | |
Embas | Friedrich Wilhelm Nietzsche 15 Oktober 1844 Röcken, Propinsi Saxony, Prussia |
Séda | 25 Agustus 1900 Weimar, Saxe-Weimar-Eisenach, Kaprabonan Jerman | (yusa 55)
Almamater | |
Era | Tatwa abad ka-19 |
wawengkon | Patatwa kauh |
School |
Sekolah liyanana
|
Institusi | Univérsitas Basel |
Main interests | Mal:Cslist |
Notable ideas | |
Lingga tangan | |
![]() |
Friedrich Wilhelm Nietzsche[lower-roman 2] (15 Oktober 1844 – 25 Agustus 1900) inggih punika patatwa Jerman. Ida ngawitin karirnyané pinaka ahli filologi klasik, mawali nuju tatwa ring pangawit karir akademiknyané. Ring warsa 1869, mayusa 24 warsa, Nietzsche dados profésor pinih anom sané ngambel Kursi Filologi Klasik ring Univérsitas Basel. Kasangsarain olih pikobet kesehatan ring akéhnyané kahuripannyané, ida ngundurang raga saking univérsitas duk warsa 1879, sesampun punika ida muputang akéhnyané sasuratan intinyané ring dasawarsa salanturnyané. Ring warsa 1889, mayusa 44 warsa, dané keni runtuh miwah salanturnyané ical makasami kemampuan mentalnyané, antuk lumpuh miwah déménsia vaskular. Ida ngejalanin warsa-warsa sané masisa ring kaamong kulawargané ngantos ida séda ring warsa 1900. Karya-karyané lan tatwané nénten tuah ngalimbakang beasisya sané éksténsif nanging masih akéh kasub.
Karya Nietzsche ngranjing polemik filosofis, puisi, kritikus budayaisme, lan fiksi, sinambi nyinahang rasa seneng majeng ring aforisme lan ironi. Unsur-unsur sané kaloktah saking tatwa nyané ngeranjing kritik radikal nyané majeng ring kabenehan sané ngadukung perspektivisme; satunggil genealogi kritik agama lan moralitas Kristen lan teori sané mapaiketan sareng moralitas tuan–budak; sang estetika penegasan kahuripan pinaka penampen majeng ring kalih "Tuhan séda" lan krisis sané dalem nihilisme; gagasan indik pasukan Apolonius miwah Dionisius; lan karakterisasi manusa jejering pinaka ekspresi sané masaing pengapti, secara kolektif karesepang pinaka pangapti kekuasaan. Ida taler nglimbakang konsep-konsep sané mapangaruh sakadi Übermensch miwah doktrinnyané indik mawali langgeng. Ring karyannyané salanturnyané, ida sayan sibuk sareng kekuatan kreatif individu anggén ngatasin adat istiadat budaya lan moral ring sajeroning nguber aji anyar lan kesehatan estetika. Awak karyannyane ngenah ring makudang-kudang topik, minakadi seni, filologi, lelintihan, musik, agama, tragedi, saking budaya sains, lan ngambil inspirasi saking tragedi Yunani taler tokoh-tokoh sakadi Zoroaster, Arthur Schopenhauer, Ralph Waldo Emerson, Richard Wagner, Fyodor Dostoevsky, lan Johann Wolfgang von Goethe.
Sasampun Nietzsche séda arinnyané, Elisabeth Förster-Nietzsche, dados kurator lan panguah naskah-naskahnyané. Ida nguah sasuratannyané sané durung katerbitang mangda manut sareng ideologinyané Ultranasionalis Jerman, sering matentangan utawi ngabur-ngabur panampen sané kabaosang olih Nietzsche, sané manut sakadi sané nénten cumpu ring antisemitisme miwah nasionalisme. Malarapan antuk édisi sané kamedalang, karya Nietzsche dados mapaiketan sareng fasisme miwah Nazisme. Para sujana abad ka-20 minakadi Walter Kaufmann, R. J. Hollingdale, lan Georges Bataille ngabéla Nietzsche saking interprétasi puniki, lan édisi sané kabecikang saking sasuratan nyané gelis kasadiaang. Pangapti Nietzsche nikmatin popularitas anyar ring warsa 1960-an miwah pikayunannyané sampun madué panglalah sané ageng ring para pangapti abad ka-20 miwah pangawit abad ka-21 ring makasami tatwa. — pamekas ring sekolah-sekolah saking tatwa benua minakadi eksistensialisme, pascamodern, miwah pascastrukturalisme— taler seni, sastra, musik, puisi, politik, miwah budaya kaloktah.

- Lahirnya Tragedi (1872)
- Tentang Kebenaran dan Kebohongan dalam Arti Nonmoral (1873)
- Filsafat di Zaman Tragis Yunani (1873; pertama kali diterbitkan pada tahun 1923)
- Meditasi Sebelum Waktunya (1876)
- Manusia, Terlalu Manusiawi (1878)
- Fajar (1881)
- Sains yang Mengasyikkan (1882)
- Maka Berbicaralah Zarathustra (1883)
- Melampaui Baik dan Jahat (1886)
- Tentang Genealogi Moralitas (1887)
- Perkara Wagner (1888)
- Meredupnya Para Idola (1888)
- Antikristus (1888)
- Ecce Homo (1888; pertama kali diterbitkan pada tahun 1908)
- Nietzsche kontra Wagner (1888)
- The Will to Power (berbagai manuskrip yang tidak diterbitkan telah diedit oleh saudara perempuannya Elisabeth; tidak diakui sebagai karya orisinal Nietzsche setelah Mal:Kira-kira)
- ↑ Wilkerson, Dale. "Friedrich Nietzsche". Internet Encyclopedia of Philosophy. ISSN 2161-0002..
- ↑ Conant, James F. (2005). "The Dialectic of Perspectivism, I" (PDF). Sats: Nordic Journal of Philosophy. Philosophia Press. 6 (2): 5–50.
- ↑ Brennan, Katie (2018). "The Wisdom of Silenus: Suffering in The Birth of Tragedy". Journal of Nietzsche Studies. 49 (2): 174–193. doi:10.5325/jnietstud.49.2.0174. ISSN 0968-8005. JSTOR 10.5325/jnietstud.49.2.0174. S2CID 171652169.
- ↑ Dienstag, Joshua F. (2001). "Nietzsche's Dionysian Pessimism". American Political Science Review. 95 (4): 923–937. JSTOR 3117722.
- ↑ Perez, Rolando (2015). "Nietzsche's Reading of Cervantes' "Cruel" Humor in Don Quijote" (PDF). EHumanista. 30: 168–175. ISSN 1540-5877..
- ↑ Nietzsche ngambarang tatwa ragané dados imoralitas, cingak taler: Laing, Bertram M. (1915). "The Metaphysics of Nietzsche's Immoralism". The Philosophical Review. 24 (4): 386–418. doi:10.2307/2178746. JSTOR 2178746.
- ↑ Schacht, Richard (2012). "Nietzsche's Naturalism". Journal of Nietzsche Studies. Penn State University Press. 43 (2): 185–212. doi:10.5325/jnietstud.43.2.0185. S2CID 169130060.
- ↑ Conway, Daniel (1999). "Beyond Truth and Appearance: Nietzsche's Emergent Realism". Ring Babich, Babette E. (ed.). Nietzsche, Epistemology, and Philosophy of Science. Boston Studies in the Philosophy of Science. 204. Dordrecht: Springer. pp. 109–122. doi:10.1007/978-94-017-2428-9_9. ISBN 978-90-481-5234-6.
- ↑ Doyle, Tsarina (2005). "Nietzsche's Emerging Internal Realism". Nietzsche on Epistemology and Metaphysics: The World in View. Edinburgh University Press. pp. 81–103. doi:10.3366/edinburgh/9780748628070.003.0003. ISBN 978-0748628070.
- ↑ Kirkland, Paul E. (2010). "Nietzsche's Tragic Realism". The Review of Politics. 72 (1): 55–78. doi:10.1017/S0034670509990969. JSTOR 25655890. S2CID 154098512.
- ↑ Wells, John C. (1990). "Nietzsche". Longman Pronunciation Dictionary. Harlow, UK: Longman. p. 478. ISBN 978-0-582-05383-0.
- ↑ Duden – Das Aussprachewörterbuch 7. Berlin: Bibliographisches Institut. 2015. ISBN 978-3-411-04067-4. p. 633.
- ↑ Krech, Eva-Maria; Stock, Eberhard; Hirschfeld, Ursula; Anders, Lutz Christian (2009). Deutsches Aussprachewörterbuch [German Pronunciation Dictionary] (ring Jerman). Berlin: Walter de Gruyter. pp. 520, 777. ISBN 978-3-11-018202-6.
- ↑ Cingak, antuk conto:
- "Makudang - kudang penafsir Nietzsche pracaya yéning ida ngerangkul nihilisme, nulak penalaran filosofis, miwah ngapromosiang eksplorasi sastra indik kahanan manusa, nanging nénten nguratiang antuk ngemolihang kawiaktian miwah kaweruhan ring arti tradisional saking paistilah punika. Nanging, juru basa tiosan saking Nietzsche maosang yéning rikala mautsaha ngelawan metunyané nihilisme sané katarka, ida sareng ring program positif anggén negesang malih kauripan, miwah mawinan punika ida ngaptiang pamikiran mawali sané radikal miwah naturalistik indik sifat kawéntenan manusa, kaweruhan, miwah moralitas."[1]
- "Sakéwanten, tekad Nietzsche sané sayan nincap, ring sasuratannyané salanturnyané, anggén ngindarin nihilisme filosofis saking sakancan variasi, ngawinang dané makeneh napiké minab nénten prasida ngamolihang pamahaman indik napi sané ngawinang dialektika ring ajeng saking soroh sané pacang ngawinang manusa nuju arah filosofis sané pateh pisan."[2]
- ↑ /ˈniːtʃə,
ˈniːtʃi/ NEE-chə, NEE-chee;[11] Jerman: [ˈfʁiːdʁɪç ˈvɪlhɛlm ˈniːtʃə] ⓘ or [ˈniːtsʃə];[12][13]
![]() |
id:Wikiquote ngelah koleksi anggitan sané kakait mawit: |
- (Inggris) Entri tentang Nietzsche di Encyclopædia Britannica.
- (Inggris) Mal:StandardEbooks
- (Inggris) Mal:Gutenberg author
- (Inggris) Mal:Internet Archive author
- (Inggris) Mal:Librivox author
- (Inggris) Friedrich Nietzsche ring Curlie
- (Indonésia) Nietzsche: Menjadi Diri Sendiri oleh A. Setyo Wibowo di Majalah Basis.
- Halaman yang menggunakan ekstensi Phonos
- CS1 Jerman-language sources (de)
- Pages with Jerman IPA
- Pages including recorded pronunciations
- Suratan madaging aksara Latin
- Suratan madaging aksara Jerman
- Biography with signature
- Articles with hCards
- Pages using infobox philosopher with unknown parameters
- Articles with Curlie links
- Suratan Wikipédia sareng penanda BIBSYS
- Kaca sareng kategori pengawasan otoritas belum dibuat
- Suratan Wikipédia sareng penanda BNC
- Suratan Wikipédia sareng penanda BNE
- Suratan Wikipédia sareng penanda CANTIC
- Suratan Wikipédia sareng kesalahan penanda ICCU
- Suratan Wikipédia sareng penanda LNB
- Suratan Wikipédia sareng penanda NLA
- Suratan Wikipédia sareng penanda NLG
- Suratan Wikipédia sareng penanda NLI
- Suratan Wikipédia sareng penanda NLK
- Suratan Wikipédia sareng penanda NLR
- Suratan Wikipédia sareng penanda NSK
- Suratan Wikipédia sareng penanda NTA
- Suratan Wikipédia sareng penanda PLWABN
- Suratan Wikipédia sareng penanda SELIBR
- Suratan Wikipédia sareng penanda VcBA
- Suratan Wikipédia sareng penanda RKDartists
- Suratan Wikipédia sareng penanda ULAN
- Suratan Wikipédia sareng penanda CINII
- Suratan Wikipédia sareng penanda FAST
- Suratan Wikipédia sareng penanda HDS
- Suratan Wikipédia sareng penanda MusicBrainz
- Suratan Wikipédia sareng kesalahan penanda RISM
- Suratan Wikipédia sareng penanda RERO
- Suratan Wikipédia sareng penanda SNAC-ID
- Suratan Wikipédia sareng penanda Trove
- Suratan Wikipédia sareng penanda WorldCat-VIAF
- AC sareng 35 élemén
- Friedrich Nietzsche
- Filsafat
- Filsuf
- Eksistensialis ateis
- Filsuf eksistensialis
- Pangawi filsafat
- Filsuf abad ke-19